KORZEŃ NERKI
Korzeń nerki utworzony jest głównie z naczyń krwionośnych (tętnicy i żyły nerkowej); poza tym zawiera on oczywiście naczynia limfatyczne, nerwy
(splot nerkowy), jak również odcinek początkowy moczowodu. Korzeń, który przez wnękę wnika do zatoki nerkowej, leży w tkance łącznej i tłuszczowej przestrzeni zaotrzewnowej; występuje on w postaci płaskiej, mniej więcej czołowo ustawionej płyty.
Od przodu korzeń nerki posiadałby powłokę surowiczą (otrzewną ścienną), gdyby w czasie rozwoju nie przyrosły do niego dwunastnica po stronie prawej a trzon trzustki po lewej i nie przykryły wnęki nerki. Jeżeli więc chcemy uwidocznić naczynia nerkowe od przodu, to należy wpierw od ściany brzucha oddzielić dwunastnicę po stronie prawej, trzustkę po lewej. Od tyłu po odpreparowaniu nerki z jej łoża korzeń wraz z naczyniami nerkowymi są z łatwością dostępne. W związku z asymetrycznym położeniem wnęki (po stronie prawej wnęka leży na wysokości drugiego kręgu lędźwiowego, po lewej na wysokości pierwszego) również oba trzony pod względem położenia i kierunku są asymetryczne, zwłaszcza przy wejściu do wnęki; są one jednak symetryczne u swego początku, ponieważ prawa i lewa tętnica nerkowa w zasadzie odchodzą na tej samej lub prawie na tej samej wysokości od aorty, podobnie jak obie żyły nerkowe przeważnie na tej samej wysokości uchodzą do żyły głównej dolnej. Ze stosunków tych wynika, że w lewym korzeniu naczynia przebiegają przeważnie bardziej poprzecznie, w prawym zstępują nieco ku dołowi, w związku z niższym położeniem nerki prawej.
Asymetria korzenia zaznacza się również w związku z asymetrycznym położeniem obu wielkich pni naczyniowych tułowia; żyła główna dolna bowiem przylega z prawej strony do kręgosłupa, aorta nieco z lewej (prawie pośrodkowo). Prawa i lewa żyła nerkowa uchodzące pod prostym kątem przeważnie na tej samej wysokości do żyły głównej dolnej, oraz prawa i lewa tętnica nerkowa na tej samej wysokości tylko nieco wyżej od żył odchodzące z aorty (na wysokości chrząstki między 1 i 2 kręgiem lędźwiowym) 1 z obu głównymi pniami tworzą dwa krzyże, nieznacznie zachodzące na siebie. Żyła nerkowa lewa krzyżuje przy tym aortę od przodu, bezpośrednio poniżej początku tętnicy krezkowej górnej; tętnica nerkowa prawa natomiast biegnie ku tyłowi od żyły głównej dolnej. Z powyższego wynika, że krzyż żylny leży do przodu i po stronie prawej od krzyża tętniczego.
Wzajemny stosunek obu krzyży mówi nam też o położeniu naczyń nerkowych w stosunku do siebie. Żyła nerkowa leży do przodu i nieco poniżej tętnicy, ta zaś do przodu od miedniczki nerkowej; moczowód więc, który lejkowato wychodzi z miedniczki leży ku tyłowi od naczyń i kierując się ku dołowi widoczny jest poniżej naczyń (patrząc od przodu). Podział naczyń na ich gałęzie odbywa się częściowo już przed ich wejściem do wnęki, tak że poszczególne gałęzie naczyniowe mogą wstępować do wnęki ku tyłowi od miedniczki. Dość często poza tym, jedna lub druga gałąź żylna lub tętnicza wnika do miąższu nerkowego nie przez wnękę, lecz z przedniej, rzadziej z jej powierzchni tylnej. W skład korzenia nerki wchodzą również naczynia nadnerczowe środkowe i dolne oraz górne odcinki naczyń jądrowych czy jajnikowych. W obrębie trzonu znajdują się poza tym naczynia chłonne nerki i nadnercza. Z wnęki nerki wychodzące naczynia chłonne wstępują do drobnych węzłów nerkowych przylegających do żył, z których następnie wychodzą naczynia limfatyczne dążące do węzłów lędźwiowych. Wreszcie wymienić należy nerwy autonomiczne położone w trzonie, które w postaci splotu nerkowego towarzyszą przede wszystkim tętnicom i dochodzą do wnęki nerkowej.