TKLIWOŚĆ W NADBRZUSZU
Tkliwość w nadbrzuszu często pojawia się po gwałtownym kaszlu lub po wymiotach względnie po nadmiernym napinaniu mięśni brzucha. Mocny równomierny ucisk znosi odruchową tkliwość brzucha, ale przyczynia się do wzmożenia tkliwości zależnej od procesu zapalnego. Nagły ból, występujący bezpośrednio po szybkim przerwaniu głębokiego ucisku („tkliwość z odbicia"; obiaw Blumberga), wskazuje na zapalenie otrzewnej.
Perforatio ulceris peptici (ventriculi seu duodeni). Cechy. Początkowo występuje znaczna tkliwość w nadbrzuszu lub w prawym podżebrzu, ale ból ten rozprzestrzenia się na całą jamę brzuszną po zajęciu całej otrzewnej przez proces zapalny.
Ulcus ventriculi. Cechy. Przy ucisku stwierdza się tkliwość nawet w pasie. Między wyrostkiem mieczykowatym mostka i lewym łukiem żebrowym występuje ostro odgraniczona przestrzeń o średnicy 1 do 2 cm, która wykazuje tkliwość powierzchowną. Rzadziej spotyka się podobne pole nadwrażliwości w okolicy grzbietowej, między siódmym a jedenastym kręgiem grzbietowym, nieco w lewo od linii środkowej ciała tylnej.
Carcinoma ventriculi. Cechy. W nadbrzuszu stwierdza się tkliwość przy ucisku. Pole przeczulicy skóry obejmuje przestrzeń, mieszcząca się między brodawką sutkową i pępkiem od przodu oraz między piątym i dwunastym krecriem piersiowym od tyłu.
Psychoneurosis. Cechy. Wskutek skurczu wpustu żołądka lub odźwiernika o tle czynnościowym pojawiają się okresowe napady bólu w nadbrzuszu
o zmiennym czasie trwania i nasileniu.
Gastritis acuta. Cechy. Brzuch może być nieco tkliwy w okolicy nadbrzusza
nieco wzdęty.
Gastritis chronica. Cechy. Ból przy ucisku w okolicy żołądka, zwykle rozlany i niezbyt silny. Tkliwość w nadbrzuszu może wzmagać się po przyjęciu pokarmów, mdłościach i wymiotach.
Insufficientia circulatoria chronica cardiaca. Cechy. Wskutek powiększenia prawej komory oraz biernego przekrwienia wątroby występuje pewna tkliwość w nadbrzuszu.
Intoxicarlo alimentaris. Cechy. W chorobie tej tkliwość dotyczy okolicy nadbrzusza, a niekiedy całej jamy brzusznej. Główne obiawy — p. str. 557.
Mniej częste przyczyny. Abscessus subphrenicus; ulcus pepticum chronicum penetrans; acidosis; appendicitis acuta; cholelithiasis; pancreatitis acuta; pleuritis diaphragmatica; gastritis toxica; abscessus lobi sinistri hepatis; hernia epigastrica; herpes zoster; atrophia hepatis acuta flava; Carcinoma hepatis; hypochondria; hysteria; pericarditis acuta; linitis plastica; pleurodynia epidemica; morbus Addisoni; xiphoidalgia.