OSŁABIENIE LUB BRAK UDERZENIA KONIUSZKOWEGO
Niekiedy u zdrowych mężczyzn nie wyczuwa się przy palpacji uderzenia koniuszkowego. Ogólny wstrząs i osłabienie upośledzają silę uderzenia koniuszkowego. W otyłości ściany klatki piersiowej mogą być tak grube, iż uderzenia koniuszkowego nie stwierdza się; to samo może odnosić się do osób o dobrze rozwiniętym umięśnieniu klatki piersiowej oraz do przypadków z obrzękiem klatki piersiowej. Użycie środków osłabiających serce powoduje upośledzenie czynności serca.
Insufficientia circulatoria chronica cardiaca. Cechy. Uderzenie koniuszkowe może zupełnie znikać lub cechuje się osłabieniem, rozlaniem, falowaniem i wyraźnym przyspieszeniem. Można go nie stwierdzać ani przy badaniu oglądaniem, ani przy badaniu obmacywaniem, względnie jest ono widoczne, ale niewyczuwalne. W przypadku rozszerzenia prawej komory tętnienie może występować poniżej i po obu stronach wyrostka mieczykowatego mostka, na zewnątrz od prawego brzegu mostka między czwartą i siódmą chrząstką żebrową oraz tuż przy lewym brzegu mostka między drugą a piątą chrząstką żebrową. W razie niewydolności prawego serca wskutek uszkodzenia mięśnia sercowego pojawia się rytm cwałowy z charakterystycznym tętnieniem w okolicy przedsercowej; tętnienie to wynika ze zmniejszenia siły uderzenia koniuszkowego w połączeniu z tętnieniem rozkurczowym niemal o równej wielkości i nasileniu; w sumie powstaje obraz, który może ujawniać się jako drżenie okolicy przedsercowej.
Emphysema pulmonum alveolare essentiałe (rozedma płuc istotna pęcherzykowa). Cechy. Rzeczywiste uderzenie koniuszkowe ulega często zatarciu wskutek przykrycia serca przez zmienione rozedmowo płuco; zwykle pojawiają sie również tętnienia w nadbrzuszu.
Pericarditis chronica constrictiva (przewlekłe zaciskające zapalenie osierdzia). Cechy. Spotyka się tu małe ,,ciche" serce; uderzenia koniuszkowego często nie stwierdza się ani oglądaniem, ani obmacywaniem.
Infarctus myocardii acutus (ostry zawał serca). Cechy. Osłabieniu uderzenia koniuszkowego towarzyszy tętno słabo wypełnione i często niemiarowe, jeśli zawał jest masywny.
Pleuritis exsudât i va (wysiękowe zapalenie opłucnej). Cechy. Uderzenie koniuszkowe jest zatarte, (jeśli wysięk w lewej jamie opłucnej powoduje przemieszczenie serca w kierunku mostka.
Pericarditis exsudativa (wysiękowe zapalenie osierdzia). Cechy. W trzecim lub czwartym międzyżebrzu widuje się faliste uderzenie koniuszkowe, ale jeśli wvsiek jest duży, uderzenie koniuszkowe może być niewidoczne.
Stenosis ostii arleriosi sinistri (zwężenie lewego ujścia tętniczego). Cechy. Bardzo powolny skurcz lewej komory może być tak słaby, iż nie wystarcza do powstania uchwytnego oglądaniem uderzenia koniuszkowego.
Mniej częste przyczyny. Myocarditis acuta; tuberculosis pulmonum fibrosa (ze zmianami marskimi w zakresie prawego płuca i następowym przemieszczeniem koniuszka serca pod- mostek); mediastinopericarditis; tumor regionis anterioris mediastini (przemieszczający serce ku tyłowi); pneumothorax.