Szmer tarcia sprawia wrażenie delikatnego lub szorstkiego trzeszczenia, zlokalizowanego bardziej powierzchownie i na bardziej ograniczonej prze­strzeni niż mruk. Pericarditis fibrinosa acuta (ostre włóknikowe zapalenie osierdzia). Cechy. Mniej lub więcej stałe wibracje są następstwem pocierania o siebie szorstkich powierzchni osierdzia; wibracje te wyczuwa się zwłaszcza w miarę zbliżania się ku podstawie serca. Wibracja ta jest bardzo powierzchowna, nie odpo­wiada dokładnie w czasie tonom serca i nie wiąże się ściśle z nimi. Tarcie najwyraźniej wyczuwamy między drugą i czwartą przestrzenią międzyżebrową tuż przy lewym brzegu mostka lub w jego bliskości; nasila się ono przy ucis­ku badającym palcem oraz przy pochyleniu pacjenta ku przodowi. Tarcie osierdzia stwierdza się częściej przy badaniu osłuchiwaniem niż przy badaniu obmacywaniem. Pericarditis exsudativa (wysiękowe zapalenie osierdzia). Cechy. Tarcie osierdziowe, wyczuwalne przy palpacji, może zmniejszać się wraz z narasta­niem wysięku, jednak często utrzymuje się nad podstawą. Jeśli nie wyczuwa się już tarcia nad prawą komorą, można je niekiedy wykryć w postawie sto­jącej, ale nie w leżącej. Pleuritis acuta (ostre zapalenie opłucnej). Cechy. Jeśli powierzchnia opłuc­nej przylegająca do osierdzia jest szorstka, niekiedy wyczuwa się szmer tar­cia opłucnowo-osierdziowego. Szmer ten jest synchroniczny z tonami serca, a zwłaszcza ze skurczem komór. Najlepiej wyczuwa się ten szmer wzdłuż ze­wnętrznej granicy serca między czwartym a szóstym żebrem; zależnie od tego, jaka część opłucnej uległa zmianom (trzewna czy ścienna), wyczuwa się tarcie w czasie wdechu lub wydechu.