Obrzmienia z powodu procesów infekcyjnych i urazów omówione były w poprzednim rozdziale pt. „ból ręki i palców" i nie będą tu powtarzane. Niżej podane stany posiadają charakter nowotworów lub guzów. Verruca (brodawka). Cechy. Jest ona często spotykana na palcach i rękach. Jest tó grudka naskórkowa, zwykle uniesiona ponad poziom normalnej skóry. Jej wierzchołek jest płaski i posiada szereg szczelin między aktywnie wzra­stającymi częściami, tak że stara brodawka może przypominać kalafior. Osteoarthritis (arthritis hypertrophica). Cechy. Stawy palców stają się duże sztywne oraz rozwijają się w nich guzki Heberdena, które są małymi obrzmieniami kostnymi zwykle w obwodowej części końcowych stawów międzypaliczkowych i które mogą być pierwszą oznaką zwyradniającego za­palenia stawów. Fibroma et fibrolipoma. Cechy. Guzy te spotyka się na rękach i palcach. Włókniak pojawia się jako gładki, wiotki lub zbity guz, umiejscowiony w skórze lub ściśle z nią związany. Wzrasta powoli, zwykle bez bólu. Posiada jednolity wygląd i pokryty jest zdrową skórą. Sprawia często wyraźne wra­żenie chełbotania. Włókniakotłuszczak jest bardziej miękki od czystego włókniaka. Wycięcie i badanie bioptyczne skrawków. Lipoma. Cechy. Jest to dobrze otorbiony guz leżący w tkance podskórnej lub w powięzi. Jest miękki, w dotyku półpłynny i mimo możliwości swobod­nego jego przesuwania jest w jednym punkcie zrośnięty ze skórą. Może poja­wić się na ręku, rzadziej na palcach. Papilloma. Cechy. Jest to nieregularny, zaokrąglony guz, pokryty zdrową skórą lub lekko z nią zrośnięty oraz połączony z ręką poprzez szyjkę cieńszą od samej masy guza. Osteoma. Cechy. Wyczuwa się obmacywaniem twardy, niebolesny guz o powolnym wzroście, pokryty zdrową skórą i zbity, przyrośnięty do kości, z której wyrasta. Guzy takie mogą być mnogie. Główne objawy. Zmiany w obrazie radiologicznym. Cystis epidermoidalis traumatica regionis palmaris. Cechy. Jest to gładki, napięty, czasem chełboczący, zaokrąglony guz, ściśle związany ze skórą w stosunku do niej nieprzesuwalny. Jest on w pewnym stopniu podobny do torbieli łojowej. Granuloma (ziarniniak). Cechy. Wybujała ziarnina leży powierzchownie w stosunku do zranienia paJców, tworząc ziarniste, miękkie, okrągławe nacie-czenie, które może lekko krwawić. Jeśli ziarnina rozrasta się długo w małych ranach, może być dotykowo wyczuwana jako bardziej zbita, przyjmować wy­gląd uszypułowany i w pewnym sensie upodabniać się do mięsaka. Chondroma (enchondroma; ecchondroma). Cechy. Guz ten najczęściej poja­wia się w paliczkach i kościach śródręcza oraz jest zwykle mnogi. Przedsta­wia się jako okrągły guz kostny nasady, który może być przyczyną powstania bólu i owrzodzenia skóry. Wzrasta powoli, w dotyku jest zbity (jeśli nie jest zwyrodniały), elastyczny, gładki lub guzowaty, nieprzesuwalny i może ulegać skostnieniu. Zmiany w obrazie radiologicznym, Sarcoma. Cechy. Jeśli guz wywodzi się ze skóry, przedstawia się jako mięk­ka albo twarda narośl, wiernie naśladująca włókniak. Występuje czasem na grzbiecie ręki. Jeśli wywodzi się z jednej z kości śródręcza lub paliczka (mię-sak okostnowy i szpikowy), naśladuje dokładnie kostniak; odmiana szpikowa może przy ucisku trzeszczeć i wywoływać głuchy, drążący ból. Wycięcie i badanie bioptyczne skrawków (mięsak łączno-tkankowy); zmiany w obrazie radiologicznym (osteosarcoma). Fistula arterio-venosa. Cechy. Jedna lub więcej żył na grzbietowej stronie ręki może ulegać rozszerzeniu, zwykle od urodzenia, tworząc pojedynczy gładki guzek względnie mniej lub bardziej rozszerzone i wężykowate obrzmie­nie. Guz może tętnić, a aspirowana krew jest krwią tętniczą. Przy utrzymu­jącym się ucisku guza, z uniesieniem ramienia znika on prawie całkowicie, pojawiając się natychmiast, gdy tylko zwolni się ucisk. Ponadto guz wyka­zuje słabe chełbotanie oraz nadaje sinawy odcień leżącej ponad nim skórze. Skóra w tej okolicy jest cieplejsza w porównaniu z analogicznym miejscem drugiej ręki. Diathesis urica. Cechy. W przypadku zajęcia stawy palców, szczególnie kciuka, stają się w ostrym napadzie obrzmiałe, czerwone, błyszczące i na­piętę. W razie zaatakowania przewlekłą dmą stawy zostają zniekształcone i trzeszczą przy ruchach. Guzki lub kamienie wapniowe mogą rozwijać się wokół stawu tworząc nacieczenia, które stopniowo mogą prowadzić do owrzo­dzenia skóry odsłaniając się. Czasem rozwijają się guzki Heberdena. Carcinoma matastaticum. teeny. Guzowate twory mogą się rozwijać w koś­ciach paliczkowych; mogą one wywoływać ból i owrzodzenie skóry. Obecność raka w innym miejscu; badanie bioptyczne. Dactylitis syphilitica. Cechy. Powiększenie palca pojawia się stopniowo. Ma on wrzecionowaty kształt i purpurowe zabarwienie. Może być zajęty je­den względnie więcej palców. Paliczek bliższy jest najbardziej podatny na to schorzenie. Postać powierzchowna schorzenia ma skłonność do rozmiękania i owrzodzenia. Postać głęboka często wywołuje destrukcję tkanki i skró­cenie palca wskutek zgąbczającego zapalenia kości lub suchej próchnicy kości. Pewne przypadki powierzchownego zapalenia palców są umiejscowione symetrycznie i posiadają krótkotrwały przebieg. Czasem bywa niewielki ból. Objawy wrodzonej kiły; zmiany w obrazie radiologicznym. Dactylitis tuberculosa (spina ventosa). Cechy. Jeden lub więcej paliczków może powiększać się wskutek kolbkowatego rozdęcia kości w wyniku osteo­myelitis tuberculosa. Występowanie we wczesnym wieku; drążący ból, tkliwość na dotyk i zgrubienie kości; obecność gruźlicy płuc lub węzłów chłonnych; zmiany w obrazie radiologicznym. Morbus Morvani. Cechy. W jamistości rdzenia mogą się pojawić na pal-c;ch i rękach pęcherze, brodawki oraz owrzodzenia troficzne, które mogą być wczesnymi objawami tego schorzenia, jednak czasem przez cały czas mogą się nie ujawnić. Objawy jamistości rdzenia. Mniej częste przyczyny. Articulatio Charcoti; tendovaginitis tuberculosa; synovitis suppurativa chronica; sarcoma haemorrhagicum idiopathicum multi­plex (czerwonawe, purpurowe lub. niebieskawoczarne plamki, które przyjmują konsystencję gumy względnie zbitych guzków); acrodynia; neurofibroma; sarcoidosis (małe, zbite guzki skórne); angioneuromyoma (tumor glomeris); guzki dojarzy.