ZMIANY ANATOMICZNE
W ogniskowym zapaleniu kłębków nerkowych można wg Zollingera wyodrębnić 3 rodzaje zmian, a mianowicje:
1. Typ czysto przerostowy (proliferative Form), który pod
względem charakteru zmian całkowicie odpowiada wyżej opisanemu
w rozlanym zapaleniu nerek z tą jedynie różnicą, że występują one
ogniskowo i dotyczą tylko części czynnych elementów nerek. Tego rodza-
ju zmiany można uzyskać doświadczalnie po zastosowaniu obcych suro-
wic u uczulonych zwierząt lub po wstrzykiwaniu im jadów bakteryjnych
razem z azotanem uranowym. U ludzi podobny typ zmian stwierdza się
w następstwie ciężkich zakażeń przebiegających bez objawów posocznicy.
Podkreślić należy, że między postacią zapalenia ogniskowego a rozlanym zapaleniem kłębków nerkowych istnieją jedynie różnice ilościowe. Na materiale sekcyjnym bowiem można nierzadko spotkać postacie przejściowe, a w pewnych warunkach u zwierząt doświadczalnych można wywołać albo rozlaną, albo ograniczoną postać zapalenia nerek, stosując te same czynniki wywołujące, a zmieniając tylko dawkę i czas stosowania. Potwierdza to przypuszczenie, że zasadniczy mechanizm patogenetyczny przerostowego zapalenia kłębków nerkowych jest ten sam dla jego rozlanej oraz ograniczonej postaci i polega na odczynie antygen — przeciwciało.
Inny rodzaj zmian ogniskowych spotyka się w wyniku istnienia swoistych stosunków odpornościowych w ustroju, analogicznych do tych, które powodują w sercu powstanie powolnego zapalenia posoczni czego wsierdzia (endocarditis lenta). Wskutek usadawiania się niezbyt zjadliwych drobnoustrojów w samych włośniczkach — przeważnie w obrębie istoty korowej — powstają miejscowe odczyny zakrzep owo-włóknikowe, które Lohlein nazywał glomerulitis focalis embolica non purulenta, przypuszczając niesłusznie, że chodzi tu o drobne zatory włóknikowe z zajętych zastawek serca. Zollinger nazywa tę postać ogniskowego zapalenia nerek trombocapillaritis.
Trzecią postać ogniskowego nieropnego zapalenia nerek spotyka się w stanach posoczniczych jako wyraz odczynu ogólnonarządowego na osiedlanie się bardzo zjadliwych drobnoustrojów we włośniczkach, zwłaszcza we włośniczkach istoty rdzeniowej. Ten rodzaj odczynu widuje się w typowej postaci np. w przebiegu gruźlicy prosówkowej.