ZAPALENIE KŁĘBKÓW NERKOWYCH
Jak wynika z omówionej już wyżej patogenezy zapaleń nerek, ostre rozlane zapalenie kłębków nerkowych powstaje wskutek złożonych procesów alergicznych, które doprowadzają do wytwarzania swoistego przeciwciała należącego do grupy gamma-globulin i posiadającego szczególne powinowactwo do błon podstawowych układu włośniczkowego w ustroju. Ze względu jednak na bardzo dużą liczbę naczyń włosowatych zgrupowanych w kłębkach kory nerkowej i na intensywność filtracji kłębkowej czynnik uszkadzający znajduje się tu w dużym stężeniu. Dlatego zmiany w kłębkach nerkowych i zaburzenie ich czynności wysuwają się tu niejako na pierwszy plan. Ale zgodnie z twierdzeniem dawniejszych autorów, jak Conheim i Lichtheim, a potem Volhard, rozlane zapalenie kłębków nerkowych uważać musimy za chorobę układową, uszkadzającą właściwie wszystkie włośniczki ustroju.
Wyjaśnia to wiele objawów i zjawisk związanych z tą sprawą chorobową, chociaż jak twierdzi Allen, wiele jeszcze zagadnień pozostaje nie rozstrzygniętych. Trudno jest np. odpowiedzieć na pytania, dlaczego w niektórych przypadkach do moczu przechodzi bardzo dużo czerwonych krwinek, a w innych prawie ich się nie spotyka, chociaż anatomiczne zmiany w kłębkach są nie mniejsze, a nawet czasami wyraźniejsze; dlaczego tak różne ilości białka zjawiają się w moczu w poszczególnych przypadkach; dlaczego w niektórych przypadkach zapalenie nerek nasila się, a w innych ustępuje bardzo szybko; dlaczego wyraźne zmiany histologiczne i czynnościowe kanalików towarzyszą tylko niektórym przypadkom tej choroby.
Na wszystkie te pytania nie dają odpowiedzi ani badania morfologiczne, ani analiza patogenezy. Najczęściej nie można również odpowiedzieć na podstawie tylko obrazu histologicznego, czy chory miał zespół nerczycowy w przebiegu zapalenia kłębków nerkowych.
Nie jest jeszcze nawet całkowicie i ostatecznie rozstrzygnięty dawny, trwający od czasów W idola i Volharda, spór, czy istnieje, ewentualnie jaki jest patogenetyczny i anatomiczny związek między tymi postaciami zapaleń nerek, które powodują przeważnie krwiomocz, nadciśnienie i niedomogę czynnościową nerek, a tymi, w których objawy sprowadzają się niemal wyłącznie do obrzęków, białkomoczu i hipoproteinemii.