WSPÓŁCZYNNIK OCZYSZCZANIA NEREK
Mocznik, jak już wspominaliśmy wyżej, przesącza się w kłębkach w takim samym zakresie jak inulina, ale w znacznej części wchłania się następnie z powrotem w kanalikach. Współczynnik oczyszczania mocznika musi więc być niższy od CIn
tę właśnie wchłoniętą z powrotem ilość — i nie może być uważany za bezpośredni miernik wielkości filtracji. Jednak oznaczanie Cm stosuje się z powodzeniem jako próbę czynnościową nerek, a wielu autorów, jak Van Slyke, Mac Intosh, Molier, Hannon, Johnston i inni (cyt. za Hogemanem), sądzi, iż jest to próba bardziej czuła od wskaźnika Addisa, próby fenolosulfoftaleinowej lub oznaczania samego tylko stężenia mocznika i kreatyniny we krwi.
Chasis i Smith porównywali wyniki prób czynnościowych nerek u osób zdrowych
I chorych na zapalenie kłębków nerkowych oznaczając za pomocą inuliny wielkość przesączania kłębkowego, a jednocześnie współczynnik oczyszczania mocznika. Autorzy ci doszli do następujących wniosków:
u chorych na zapalenie kłębków nerkowych nie stwierdza się zwiększonego wchłaniania zwrotnego mocznika w kanalikach: odbywa się ono u tych chorych w zasadzie tak samo jak u zdrowych;
przepuszczalność nabłonka kanalikowego nie zmienia się w zapaleniu kłębków nerkowych.
Późniejsze badania E. Ekhorna (wg Hogemana) wykazały jednak, że im cięższy jest proces chorobowy w nerkach, tym więcej mocznika ulega wchłanianiu zwrotnemu. Podobnie zresztą bywa i w zdrowych nerkach, jeżeli diureza ulega znaczniejszemu zmniejszeniu. Na ogół więc można przyjąć za Goldringiem, że zakres oczyszczania mocznika zmienia się równolegle ze zmianami wielkości filtracji kłębkowej i że wpływają nań obniżająco czynnościowe i odwracalne zmiany w ciśnieniu wew-nątrzkłębkowym, powodowane przez zmiany w napięciu ścian naczyń doprowadzających, a także organiczne i nieodwracalne zarostowe zmiany w kłębkach, zmiany organiczne w tętniczkach przedkłębkowych oraz zastoinowe zmiany w krążeniu.