ROZWÓJ PRANERCZA
Pranercze (mesonephros) zawiązuje się nieco później niż przednercze. Ten filo-i ontogenetycznie drugi z kolei narząd moczowy rozwija się kaudalnie od pierwszego, częściowo z nefrotomów, częściowo z dalej do tyłu położonego pasma nie podzielonej na nefrotomy tkanki nerkotwórczej sięgającego do ostatnich somitów lędźwiowych. Z zawiązków tych różnicuje się w każdym pranerczu około 80 kanalików.
O ile kranialne kanaliki pranercza rozwijające się z nefrotomów zachowują, podobnie jak zawiązki przednercza, swój układ metameryczny, o tyle kanaliki dalej do tyłu położone utrącają go; tu z każdego odcinka tkanki nerkotwórczej odpowiadającego jednemu prasegmentowi z reguły powstaje nie jeden, lecz kilka kanalików; tym się tłumaczy ich znaczna liczba. Kanaliki pranercza uchodzą do utworzonego już poprzednio przewodu przednercza, który przyjmuje teraz nazwę przewodu pranercza (ductus mesonephricus) albo kanału Wolffa. Do wolnego, ślepego końca każdego kanalika pranercza wpukla się odchodząca od aorty tętniczka, rozgałęzia się w tym wpukleniu na kłębek naczyń włosowatych, ściany zaś kanalika obejmując kłębek tworzą dwuścienną torebkę kłębka (Bowmana). Zamiast pojedynczego kłębka
zewnętrznego, jak w przednerczu, w pranerczu powstają liczne kłębki wewnętrzne, tzw. kłębki nerkowe (Malpighiego). Torebka kłębka wraz z kłębkiem tworzą ciałko nerkowe (Malpighiego), szczelinowate zaś światło pierwotnego kanalika leżące między zewnętrzną a wewnętrzną blaszką torebki kłębka tworzy komorę tego ciałka. W dalszym odcinku kanalika możemy następnie wyróżnić część zbliżoną do ciałka nerkowego, tzw. część główną, czyli wydzielniczą, i część dalszą uchodzącą do przewodu pranercza, tzw. część zbiorczą. Całość kanalika pranercza wraz
z ciałkiem nerkowym tworzy anatomiczną i czynnościową jednostkę zwaną nefronem pranercza. W obrębie ciałka nerkowego odbywa się ultrafiltracja osocza krwi płynącej przez włośniczki kłębka. Przedostający się do komory ciałka przesącz ulega następnie w części głównej kanalika zagęszczeniu i przetworzeniu w ostateczną wydalinę, czyli w mocz pranercza i odpływa częścią zbiorczą kanalika, a następnie przewodem pranercza do steku. Różnicowanie się kanalików pranercza rozpoczyna się w kranialnej części narządu i stopniowo postępuje w kierunku kaudalnym. Wkrótce jednak zaczyna się proces zanikania pranercza, również począwszy od kanalików kranialnych, wraz z odpowiadającym odcinkiem przewodu pranercza. Zachowuje się tylko kilka do kilkunastu kanalików w okolicy lędźwiowej, które jednak ulegną później przebudowie i wejdą w skład najądrza i nadjajnika.