ROKOWANIE I ZEJŚCIE OSTREGO ROZLANEGO ZAPALENIA KŁĘBKÓW NERKOWYCH
Volhard twierdził, że każdy przypadek może być wyleczony we wczesnym okresie choroby, po ustąpieniu kurczu naczyniowego ogólnego i nerkowego, kiedy zmiany anatomiczne w nerkach zależne od niedokrwienia są jeszcze odwracalne. Podobny pogląd wydaje się jednak zbyt optymistyczny w świetle statystycznych danych (przytaczanych przez innych autorów), opartych na dużym materiale klinicznym. Stosunkowo najpomyślniej przebiega ostre zapalenie kłębków nerkowych u dzieci po szkarlatynie oraz zapalenie wojenne. Śmiertelność w tych ostatnich postaciach waha się od 0,8°/o wg Macleana do 3°/o wg Toeniessena. Całkowite wyleczenie uzyskiwał Pilgerstorjer wśród 379 własnych przypadków w 81,9%, a Schittelhem — w 70—90%. Jednak Hume i Nattrass, Gross i Alsleben (wg Pilgerstorfera) badając późniejsze losy tych chorych stwierdzili całkowity powrót do zdrowia tylko 45,5 wzgl. 44,6%. Natomiast w 33,7% przypadków rozwinęło się przewlekłe zapalenie lub wtórna marskość nerek, a 5% chorych zmarło. Śmiertelność dzieci z powodu popłoniczego zapalenia nerek jest w ostrym okresie niewielka. Hansberg wśród 284 chorych dzieci, które przechodziły popłonicze zapalenie nerek 1 do 10 lat przedtem, stwierdził tylko w jednym przypadku białkomocz, a Cajger spostrzegał wśród 65 chorych szpitalnych tylko u 2 białkomocz, utrzymujący się dłużej niż 6 miesięcy (cyt. za Fishbergiem). Natomiast wśród przypadków zwykłego zapalenia po innych zakażeniach, zwłaszcza po anginie, zdrowieje zupełnie mniej niż połowa. Niewielka liczba chorych umiera w okresie ostrym, a reszta przechodzi w okres przewlekły. Stwierdza się wówczas mniej lub więcej wyraźne objawy, czasami zaś tylko nieznaczny białkomocz i pojedyncze krwinki czerwone w osadzie.
Allen utrzymuje, że u 45—75% chorych z ostrymi chorobami zakaźnymi można stwierdzić, przynajmniej histologicznie, objawy rozlanego zapalenia kłębków nerkowych, przeważnie charakteru wysiękowego. Ogromna większość tych przypadków pozostaje jednak nie rozpoznana i tylko bardzo mały odsetek chorych umiera wskutek niedomogi nerek. Natomiast spośród chorych na ostre zapalenie nerek, którzy z tego powodu zostali przyjęci do szpitala, umiera wśród objawów niedomogi nerek około 20%. Wśród wszystkich szpitalnych chorych na zapalenie nerek w różnych okresach choroby zginęło 52%, a tylko 48% wyzdrowiało (wg Addisa). Z przytoczonych danych statystycznych wynika, że ostre rozlane zapalenie kłębków nerkowych jest chorobą, która w stosunkowo nieznacznym tylko
stopniu stanowi bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia. Istnieje nato-' miast duże prawdopodobieństwo (ok. 50% przyp.) przejścia'w stan przewlekły. W około 15% przypadków (wg Addisa) dopiero po dłuższym okresie —- nieraz po wielu latach następuje zgon z powodu niedomogi nerek. Jak częste jest przejście ostrego zapalenia nerek w przewlekłe, świadczą liczby podane przez Boehdena. Autor ten na 257 przypadków w 77% stwierdził stan przewlekły o bardzo zresztą powolnym wieloletnim rozwoju i trwaniu, gdyż tylko w 10% przypadków choroba trwała 2—5 lat, w pozostałych 67% znacznie dłużej (cyt. za Pilg er stor jerem). Ostatecznie więc zejście może tu kształtować się różnie. W około 50% przypadków następuje zupełne wyleczenie. Stosunkowo niewielka liczba chorych ginie w ostrym okresie z powodu niedomogi krążenia, niedomogi nerek z bez-moczem i mocznicą prawdziwą albo z powodu następstw ogólnego zespołu naczyniowego z obrzękiem mózgu i mocznicą drgawkową.
W znacznej liczbie przypadków choroba rozwija się dalej. Czasem przebieg jest podostry, ze znacznym białkomoczem, wysokim ciśnieniem, przejściem w ciągu niewielu miesięcy w stan niedomogi nerek, kończącej się śmiercią wśród objawów prawdziwej mocznicy. Histologicznie jest to najczęściej tzw. postać torebkowa, z wytwarzaniem się półksię-życowatych tworów śródbłonkowych na otoczce torebki Bowmana. W innych znowu przypadkach następuje przejście w postać „podprze-wlekłą", ze znacznym białkomoczem, obrzękami, często z hipoproteinemią i hipercholesterolemią, bez nadciśnienia i większych zmian na dnie oczu.