POWIĘKSZENIE PRAWEJ KOMORY
Stenosis ostii venosi sinistri (zwężenie lewego ujścia żylnego). Cechy. Najpierw ulega przerostowi lewy przedsionek; później w przeroście uczestniczy prawa komora. Wraz z narastającą niewydolnością prawej komory rozszerza się prawy przedsionek, po, czym pojawiają się objawy niewydolności krążenia i przerostu lewej komory. Stłumienie serca powiększa się głównie w prawo od mostka oraz w trzeciej lewej przestrzeni międzyżebrowej; koniuszek serca zwykle pozostaje w swym normalnym położeniu, jeśli nie następuje niedomoga serca.
Cor pulmonale chronicum (przewlekłe serce płucne). Cechy. Rozlane choroby miąższu płuc (emphysema pulmonum obstructivum et nonobstructivum, sarcoidosis, pneumoconiosis, fibrosis pulmonum interstitialis chronica, bronchiectasis, intoxicatio beryllio, scleroderma, emphysema pulmonum intersti-tiale, carcinomatosis pulmonum, amyloidosis, adenomatosis diffusa, empyema pleurae pyogenes, empyema pleurae tuberculosa chronica itp.) oraz rozlane uszkodzenia w zakresie naczyń płucnych (embolia pulmonum recurrens, thrombosis arteriae pulmonalis, drepanocytosis, Schistosomiasis, thrombangi-itis obliterans, lupus erythematodes disseminatus, perivasculitis nodosa itp.) w końcu powodują przerost i rozszerzenie jam prawego serca; jednak, praktycznie biorąc, tego rodzaju przerostu nie można wykryć badaniem fizycznym. Czasem można zidentyfikować uderzenie koniuszkowe, a wtedy stwierdza się jego przemieszczenie bardziej na zewnątrz niż ku dołowi; często dołącza się wyraźne tętnienie w nadbrzuszu.
Obecność czynnika etiologicznego; wzmocnienie drugiego tonu nad tętnicą płucną; badanie czynnościowe płuc; często wtórna czerwienica; badanie elektrokardiograficzne i radiologiczne; cewnikowanie serca.
Vitia cordis congenita (wrodzone wady serca). Cechy. Zwężenie tętnicy płucnej, tetralogía Fallota, zespół Eisenmengera, ubytek w przegrodzie przedsionkowej, choroba Lutembachera oraz choroba Ebsteina należą do głównych wrodzonych wad serca, które powodują powiększenie prawej komory. Pacjenci, cierpiący na wymienione choroby, mogą osiągnąć wiek dojrzały.
Często typowe szmery i mruki; badanie elektrokardiograficzne; badanie radiologiczne, angiokardiografia, cewnikowanie serca.
Mniej częste przyczyny. Zapalenie wsierdzia zastawek tętnicy płucnej; beri-beri; zniekształcenia klatki piersiowej (ograniczenie ruchomości klatki piersiowej może prowadzić do rozwoju serca płucnego; przemieszczenie serca z uciśnięciem wielkich naczyń może wzmagać pracę prawej komory); zespół rakowiaka.