KOLANA SZPOTAWE
Rachitis (krzywica). Cechy. W większości przypadków stwierdza się wygięcie boczne podudzi (w innych przypadkach kolana koślawe). Wygięciu głównie ulega kość piszczelowa, czasem jednak również kość udowa i strzałkowa. W cięższych przypadkach, oprócz wygięcia na boki, kości piszczelowe, a nawet kości udowe mogą być wygięte łukowato do przodu. Z chwilą gdy dziecko zaczyna chodzić, zniekształcenie to wzrasta.
Podstępny rozwój, rozpoczynający się w czasie ząbkowa-' nia; bezsenność; pocenie głowy; zaparcie; powiększenie brzucha; bolesność stawów; powiększenie nasad; różaniec krzywiczy; klatka piersiowa kurza z bruzdą Harrisona w dolnej okolicy klatki piersiowej; zniekształcenie kręgosłupa; późne rozpoczęcie chodzenia; stany nieżytowe; skłonność do drgawek tężyczkowych; fosfaturia; zmiany w obrazie radiologicznym.
Chondrodystrcphia foetalis (achondroplasia). Cechy. Kończyny są wygięte i krótkie oraz nienormalnie zgrubiałe w miejscach przyczepów mięśni. W odróżnieniu od krzywicy wygięcie powstaje później poprzez pogłębienie naturalnych krzywizn.
Karłowata postawa z normalnym tułowiem i krótkimi wygiętymi kończynami; duża czaszka ze spłaszczonym nosem i wysuniętą ku przodowi brodą; ręka podobna do trójzębu; skrzywienie do przodu kręgosłupa w okolicy lędźwiowej; normalny rozwój płciowy.
Syphilis congenita (szablowate piszczele). Cechy. Często powstaje bardzo charakterystyczne zniekształcenie w postaci wykrzywienia do przodu przednich brzegów kości piszczelowej (piszczel szablowata). W niektórych przypadkach w dolnej trzeciej części kość piszczelowa jest wygięta do wewnątrz, naśladując w pewnym stopniu wykrzywienie krzywicze. Czasem jest powiększony cały trzon, w innych przypadkach zgrubienie leży w pobliżu nasad.
W wywiadzie — kiła u matki; wychudzenie, upośledzenie drożności nosa oraz wysypka we wczesnym dzieciństwie; rogowacenie skóry; zęby Hutchinsona; głuchota; niebolesne, symetryczne zapalenie wysiękowe stawów, zwykle kolanowych; czasem wyczuwalna palpacyjnie wątroba i śledziona; niekiedy niedorozwój psychiczny; czasem może powstać dactylitis i epiphysitis; dodatnie odczyny serologiczne.
Osteitis deformans (choroba Pageta). Cechy. Pojawia się stopniowe wyginanie się podudzi, połączone często z wygięciem ramion. Schorzenie pojawia się z reguły w szóstej dekadzie życia. Podudzia są wygięte do przodu i boku.
Pojawienie się w średnim wieku; wygięcie na boki i wy-puklenie do przodu kości długich ze zmniejszeniem wzrostu (stopniowo); garbienie się z zaokrąglaniem pleców; głowa trzymana do przodu z wysuniętą brodą; klatka piersiowa zapadnięta w kierunku miednicy; brzuch obwisły; powolny niezgrabny chód; czasem ból; zmiany w obrazie radiologicznym (nieregularne obrysy ze zgrubieniem kości pokrywy czaszki, zmiany w zakresie innych kości, szczególnie kości długich i miednicy).
Mniej częste przyczyny. Cretinismus; fractuia; osteomalacia (zmięknienie kości); osteogenesis imperfecta (z powodu licznych złamań); osteomyelitis senilis; tuberculosis senilis; tibia vara (osteochondritis deformans tibiae); hyperparathyreoidismus; coeliakia (zwykle genu valgum); dyschondroplasia (morbus Ollieri); lecznicze napromienienie promieniami rentgenowskimi; exostoses hereditarii multiplices.