KŁUCIE, ŁECHTANIE LUB SWĘDZENIE W GARDLE
Ostry prosty nieżyt nosa (rhinitis acuta sirmplex; coryza acuta). Cechy. Na początku choroby występuje ogólne uczucie suchości w ustach i w gardle.
Ostie proste zapalenie gardła (pharyngitis acuta simplex). Cechy. Początkowo zjawia się silne uczucie suchości gardła oraz ból przy fonacji i łykaniu. Utrzymujące się zapalenie i obrzmienie tylnej ściany gardła powodują uczucie jak gdyby obecności ciała obcego; chory stara się zwalczyć suchość częstym połykaniem śliny.
Przewlekłe zatokowe zapalenie migdałków podniebiennych (lonsillitis lacu-naris chronica). Cechy. Niektórzy chorzy mają uczucie (trwające zaledwie minutę lub dwie) ciała obcego utkwionego w migdałku. Czasami uczucie to opisuje się jako pełność, szorstkość i wzmożoną wrażliwość okolicy migdałków. Chorzy nerwicowi są często szczególnie podatni na podrażnienie, nawet jeśli dochodzi do zalegania wydzieliny tylko w jednej lub dwóch kryptach.
Przewlekłe proste zapalenie gardła (pharyngitis chronica simplex). Cechy. Wśród głównych objawów pojawia się dość uporczywe uczucie kłucia lub pieczenia w gardle; wzmaga się ono w pozycji leżącej, a znosi je czasowo odchrząkiwanie lub kaszel. Próby złagodzenia uczucia łechtania i oczyszczenia gardła z nagromadzonej gęstej wydzieliny śluzowej powodują nie tylko ochrypnięcie lub bezgłos, ale również drażnią zapalnie zmienioną błonę śluzową. Stan ten może być uogólniony lub ograniczony, w postaci przewlekłego zapalenia gardła i nosa, pharyngitis lateralis chronica, przewlekłego grudkowego zapalenia gardła lub przewlekłego zapalenia migdałka językowego.
Gorączka sienna. Cechy. Objawy są takie jak w ostrym nieżycie nosa,- dołącza się do nich kłucie w okolicy podniebienia miękkiego i przyśrodkowych spoideł powiek.
Płonica (scarlatina). Cechy. Już pierwszego dnia choroby bywają skargi na suchość w gardle.
Wydłużenie języczka. Cechy. Jednym z głównych objawów jest uczucie łechtania łuków podniebiennych.
Ostre zapalenie języczka (uvulitis acuta). Cechy. Pierwszym objawem jest uczucie łechtania, kłucia i bolesności gardła (podniebienia), nasilające się przy próbach przełykania. Podrażnienie narasta, wywołując uporczywy kaszel.
Języczek jest duży, ciastowaty, zapalnie zmieniony, obrzękły.
Ostre proste zapalenie migdałka językowego (tonsillitis hnguulis acuta simplex). Cechy. Piekące, kłujące uczucie odczuwane w okolicy gnykowej lub w uszach, towarzyszy ciągłemu chrząkaniu i próbom przełknięcia obrzmiałej tkanki.
Niekiedy umiarkowany wzrost temperatury; bolesne przełykanie; pewna wrażliwość na ucisk w okolicy rogu większego kości gnykowej; oglądaniem stwierdza się lekkie zaczerwienienie łuku; wziernikowanie wykazuje znaczne zaczerwienienie i obrzmienie tkanki migdałka językowego.
Przerost migdałka językowego. Cechy. Czasami sprawa przebiega bezobja-wowo, choć zazwyczaj chory skarży się na uczucie obecności ciała obcego w gardle. Występuje też kłucie, jak gdyby w łuku podniebiennym utkwiła drzazga, lub też chory skarży się na uczucie obecności kęsa, włosa lub innego ciała obcego w gardle. W czasie jedzenia objawy znikają.
We wzierniku widoczne są powiększone masy u podstawy języka po jednej lub po obu stronach, różniące się wielkością.
Żylak języka (varix lingualis). Cechy. Pojawia się uczucie pełności w gardle i skłonność do kaszlu. Występuje też uczucie suchości z niemal nieprzerwanymi wysiłkami złagodzenia go, przez połykanie lub kaszel.
Może dojść do krwotoku z pękniętego naczynia; badanie we wzierniku wykazuje ciemnoniebieskie żyły, biegnące na podstawie języka wachlarzowato od przodu ku tyłowi.
Przewlekły przerostowy nieżyt (rhinitis hypertrophica chronica). Cechy. Dokuczliwym objawem, zależnym od oddychania przez usta, jest intensywna suchość jamy ustnej i gardła.
Przewlekłe zanikowe zapalenie gardła (pharyngitis atrophica chronica). Cechy. W odmianie prostej (nie cuchnącej) głównym objawem jest nieprzyjemne uczucie suchości w tylnej części gardła, czemu towarzyszy bardziej lub mniej nasilone pieczenie i kłucie. Objawy te są niekiedy niemal nie do zniesienia, wymagające gwałtownego odchrząkiwania celem usunięcia gęstej wydzieliny. Objawy podmiotowe w odmianie cuchnącej są podobne, dołącza się cuchnie-nie i większa skłonność wydzielmy do przylegania do tylnej ściany gardła.
Zwykle skojarzenie z zanikowym nieżytem nosa; duże zbiorowiska wydzieliny, tworzącej strupy o zabarwieniu od jasnożółtego do brązowego, szarawego lub nawet zielonawego; zmiany barwy głosu i zachrypnięcie; ścieńczenie śluzówki gardła; występowanie postaci cuchnącej głównie u młodych dziewcząt z niedokrwistością; cuchnienie z ust z tendencją do gromadzenia się wydzieliny na tylnej ścianie gardła.
Gruźlica krtani (tuberculosis laryngis). Cemhy. Może wystąpić uczucie kłucia lub suchość gardła, towarzyszące kaszlowi i chrypce, lub nawet bezgłosowi.
Mniej częste przyczyny. Gruźlica gardła (uczucie pieczenia); błonica gardła (uczucie zatkania w miejscu powstania błony); obrzęk naczynioruchowy gardła; nowotwory łagodne gardła; łagodne nowotwory migdałka podniebiennego; kamień migdałkowy; hiperkeratoza gardła; zapalenie stawów krtani; ostre zapalenie zatok dodatkowych nosa (ściekanie wydzieliny do gardła powoduje bolesność i pieczenie jamy nosowo-gardłowej i gardła); skrzywienie przegrody nosowej (suchość); hiperpłazja wyrośli adenoidalnych (suchość); zanik gardła górnego (suchość); ciało obce w gardle (łechcący ból); parestezje gardła (histeria, nerwica, wiąd, porażenie opuszkowe, ciężka niedokrwistość, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, przekwitanie itd.); opryszczka gardła; angina Vincenta (we wczesnym okresie suchość).