BÓL W OKOLICY PRZEDSERCOWEJ
Asthenia neuro-circulatoria (astenia nerwowo-krążeniowa; zespół wysiłkowy; serce żołnierskie). Cechy. Jednym z zasadniczych objawów jest ból w okolicy przedsercowej. Ból jest z zasady tępy lub ma charakter ucisku; trwa godzinami i nie promieniuje. Niekiedy dołączają się ostre, przeszywające sensacje. Ucisk za mostkiem pojawia się rzadko, chociaż astenia nerwowo-krążeniowa może wikłać dusznicę bolesną, co spotyka się rzeczywiście często. Jeśli ból serca bądź rzadki ból zamostkowy jest ostry, może on promieniować do lewej kończyny górnej i wtedy uważa się go mylnie za wyraz dusznicy bolesnej.
Występowanie w związku z podnieceniem, wysiłkiem lub zmęczeniem; pojawianie się głównie u młodych osób dorosłych, zwykle bez organicznej wady serca; nieuzasadniona duszność; kołatanie serca oraz częstoskurcz przy wysiłku; niekiedy częstoskurcz utrzymuje się; omdlewanie; zawroty głowy; drżenie; poty; wzmożona pobudliwość nerwowa; skłonność dó głębokich wdechów; normalna podstawowa przemiana materii.
Carditis rheumatica acuta (ostre gośćcowe zapalenie serca). Cechy. Niekiedy pacjent odczuwa dolegliwości w okolicy przedsercowej; czasem występują ostre bóle w klatce'piersiowej; rzadko rzeczywiście istnieje dusznica bolesna, zwykle występująca w podostrym lub przewlekłym uszkodzeniu zastawek z zaznaczoną niedomykalnością zastawek tętnicy głównej.
Embolia pulmonum (zator płuc). Cechy. W masywnym zatorze płuc ból często nie pojawia się. Niekiedy jednak występuje uczucie gniecenia w okolicy przedsercowej lub w przedniej części klatki piersiowej. Nie obserwuje się promieniowania do kończyn górnych.
Neuralgia intercostalis sinistra (lewostronny nerwoból międzyżebrowy; neu-ritis intercostalis). Cechy. Początek może być nagły z przeszywającym, rozdzierającym, palącym bólem napadowym, umiejscowionym w jednej lub kilku przestrzeniach międzyżebrowych po stronie lewej, często w okolicy przed-
sercowej, który wyraźnie nasila się przy głębokim oddychaniu,kaszlu' kichaniu lub przy nagłym ruchu, a często jest mylnie przez pacjenta interpretowany jako wyraz choroby serca.
Niekiedy występuje zlokalizowana tkliwość wzV^uż Prze_ biegu zmienionego zapalnie nerwu lub nerwów (zwłaszcza w pobliżrfc kręgów, linii pachowych lub w okolicy przymostkowej). Czasem w wywiadzie bywa uraz lub obecność zakażeń układu oddechowego względnie górnej jego bądź inne czynniki toksyczne, mogące powodować zapalenie nerwów" kiedy objawy ucisku na gałązki nerwowe; często pogorszenie pod wpływem zimna; ból może nasilać się lub pojawiać przy nagłym ruchu, kaszlu lub głębokim oddychaniu; brak zewnętrznych dowodów choroby; częste występcN wanie u kobiet; wykluczenie guza, tętniaka itd.
Ostalgia (ból kostny). Cechy. Uraz, wiodący do zapalenia okostnej i do ostrego zapalenia szpiku kostnego żeber w okolicy przedsercowej (ze złamaniem lub bez), powoduje ostry gwałtowny ból i dotkliwą miejscową bolesność, która może trwać godzinami. Szpiczak mnogi, zniekształcające zapalenie kości i mięsak, atakujący żebra w tej samej okolicy, mogą również powodować ból kostny.
Pericarditis acuta (ostre zapalenie osierdzia). Cechy. Ostre zapalenie osierdzia jest często niebolesne, ale jeśli ból pojawia się — a w niewielu przypadkach może on być nadzwyczaj gwałtowny — lokalizuje się zwykle w okolicy przedsercowej bądź w okolicy dolnych części mostka. Przy dużym wysięku w osierdziu bólu może nie być lub obserwuje się tępy, ćmiący ból w okolicy przedsercowej, uczucie pełności w klatce piersiowej lub okresowy bądź stały ból za mostkiem. W pleuropericarditis często występuje ból, który może umiejscawiać się w klatce piersiowej lub promieniować do szyi bądź brzucha.
Emphysema pulmonum interstitiale spontaneum (samoistna śródmiąższowa odma płuc). Cechy. U chorego występuje nagle gwałtowny ból za mostkiem lub w okolicy przedsercowej z promieniowaniem do lewego barku i lewej kończyny górnej.
Przyspieszenie tętna; niewielka gorączka; szmery o charakterze trzaskania, chrupania lub „chrząkania" w okolicy przedsercowej i mostka, synchronicznie z uderzeniem serca, zmieniające się pod wpływem oddychania i zmiany pozycji; leukocytoza; badanie radiologiczne.
Mniej częste przyczyny. Rozdęcie okrężnicy gazem /zespół zagięcia śledzionowego); aerofagia; wiąd rdzenia (przełomy sercowe); zapalenie opłucnej w okolicy przedsercowej; dusznica bolesna; zawał serca; tętniak rozdzielający; tętniak łuku aorty; półpasiec; tętniak serca; pęknięcie płatka zastawki tętnicy głównej; przepuklina rozworu przełykowego; zatrucie arsenem (wdychanie); zapalenie mięśni obejmujące lewe mięśnie międzyżebrowe lub lewy mięsień piersiowy mniejszy; ból piersiowych korzonków tylnych; ciała obce, rak i uszkodzenia zapalne lewego dużego oskrzela; zgaga; wyraźne poszerzenie serca; choroby pęcherzyka żółciowego; przyspieszona i niemiarowa akcja serca u osobników nerwowych; choroby zastawek serca (zwłaszcza u kobiet ze zwężeniem lewego ujścia żylnego); przewlekłe zapalenie śródpiersia; zespół pozawałowy; zespół przedniej ściany klatki piersiowej; choroba Tietza; nerwica serca; zespół po komisurotomii; pleurodynia; zespół hiperwentyla-cyjny; niektóre zaburzenia w zakresie współczulnego układu nerwowego.