BÓL GRZBIETU POCHODZENIA NERWOWEGO
Guzy rdzenia i ogona końskiego. Cechy. Ból może być ograniczony tylko do grzbietu i wówczas występuje w okolicach w pobliżu guza, może również szerzyć się na obszar unerwiony przez wciągnięty w sprawę chorobową korzonek tylny. Pojawia się on wcześnie, jest stały i bardzo ostry, szczególnie dotkliwy jest w czasie spoczynku, nasila się przy kaszlu, kichaniu i przy wysiłku. W przypadkach zajęcia przez guz ogona końskiego ból umiejscawia się w dolnych odcinkach grzbietu. Wraz z rozwojem guza pojawiają się bóle korzonkowe o charakterze obustronnych, odcinkowych bólów Tamion, klatki piersiowej, brzucha lub kończyn dolnych.
Objawy ze strony układu ruchowego (osłabienie mięśniowe na poziomie zaopatrywanym przez chory odcinek rdzenia, początkowo po tej samej stronie ciała, następnie wraz z rozwojem guza i uciskiem drugiej połowy rdzenia również po stronie przeciwnej; objawy uszkodzenia dróg piramidowych — porażenia spastyczne, wzmożenie odruchów1 ścięgnistych, brak odruchów powierzchownych, obecność odruchów patologicznych; przy zajęciu ogona końskiego — porażenia wiotkie, brak odruchów ścięgnistych). Zaburzenia czucia (przy ucisku powrózków tylnych utrata czucia głębokiego i czucia wibracji, przy ucisku na powrózki boczne — utrata czucia bólu i temperatury po stronie przeciwnej, poniżej poziomu ucisku). Na poziomie uszkodzenia może pojawić się przeczulica. Często występuje osłabienie zwieraczy i owrzodzenia troficzne. Badanie płynu mózgowo-rdzeniowego wykazuje wzrost poziomu białka. Dodatnia próba Queckenstedta. Badanie radiologiczne (mielografia).
Półpasiec (herpès zoster). Cechy. Piekący ból o różnym nasileniu, od łagodnego do bardzo ostrego, jest czasami przerywany napadami rozdzierającego bólu, promieniującego wzdłuż odcinków.
Zapalenie nerwu (neuritis). Cechy. Ból o różnym nasileniu w obrębie pleców występuje łącznie z nerwobólami kończyn, klatki piersiowej lub brzucha.
Obecność czynnika etiologicznego (zapalenie stawu, zapalenie kości, guz, wady wrodzone, złamania, zwichnięcia, procesy zakaźne). Często tkliwość i zwiększone napięcie mięśni w unerwionym przez zmieniony nerw obszarze. Badanie radiologiczne.
Mniej częste przyczyny. Choroby rdzenia (jamistość rdzenia, zapalenie rogów przednich, zapalenie rdzenia, ropień, torbiele, krwiaki, zapalenie pajęczy-nówki — ból grzbietu z częstym, odcinkowym promieniowaniem do kończyn, klatki piersiowej, brzucha); zapalenie korzonków nerwowych (spowodowane wyroślami kostnymi, guzami, zapaleniem opon, kiłą, ropniem nad oponą twardą, występujące w zespole Guillain-Barré — ból o różnym nasileniu z promieniowaniem odcinkowym); bóle wywodzące się z ośrodkowego układu nerwowego (choroby przodomózgowia, wzgórza, pnia mózgu — rozlany ból grzbietu wraz ze zlokalizowanym gdziekolwiek ogniskiem bólowym); blizny (pourazowe, pooperacyjne).