ŚLEPOTA NA BARWY
Metodą najczęściej używaną i najwygodniejszą jest metoda badania testami Holmgrena przy użyciu dużej różnorodności kolorowych włóczek. Zestaw włóczek potrzebnych do badania składa się z kilku kompletów: 1) pewne kolory zwane „kolorami próbnymi" (bladozielony, jasnoróżowy i jasnoczer-wony); 2) odcienie jaśniejsze i ciemniejsze tych kolorów (kolory towarzyszące) i 3) „kolory mieszane" (żółty, zielony, szary, brudny, jasnobrunatny, brunatny, bladofioletowy, jasnoniebieski itd.). Próbę należy wykonywać w dobrym oświetleniu dziennym. Podajemy badanemu próbkę bladozieloną i polecamy wybrać wszystkie włóczki tej samej barwy; jeśli badany nie zrobi błędów, to ma prawidłowe poczucie barw. Jeśli wybiera on nie tylko kolory podobne, lecz także myli kolory, a w dodatku wykazuje pewne wahanie, to ma zaburzenia w poczuciu barw. Następnie podajemy próbkę różową, a badany musi wybrać włóczki o tym samym zabarwieniu. Jeśli oprócz podobnych próbek wybiera on także niebieskie lub fioletowe, to jest ślepy na barwę czerwoną; jeśli wybiera zielone lub szare, jest ślepy na barwę zieloną. W końcu badany dobiera barwę do pasemka jasnoczerwonego. Jeśli oprócz czerwonego wybiera kolory zielone i brązowe, ciemniejsze od czerwonego, to jest ślepy na barwą czerwoną. Jeśli wybiera odcienie tych kolorów jaśniejsze od czerwonego, to jest ślepy na barwą zieloną. Osoba dotknięta ślepotą na barwę niebieską, widzi tylko kolor czerwony i zielony; zwykle myli kolor niebieski z zielonym, purpurowy z czerwonym, pomarańczowy z żółtym a fioletowy z żółtym, zielonym lub szarym. Używane są także inne metody oparte na tej samej zasadzie. Używa się także spektroskopu.
Wrodzona ślepota na barwy. Cechy. Występuje ona u 3—4% mężczyzn, a tylko u 0,3°/o kobiet. Zwykle zajęte są oba oczy, przy czym inne funkcje oczu są zupełnie normalne. W wielu przypadkach stwierdza się wyraźną tendencję dziedziczną. Zwykle występuje brak percepcji jednego lub dwu kolorów podstawowych (czerwony, zielony lub niebieski).
Zanik nerwu wzrokowego. Cechy. W miarę postępowania zaniku dochodzi do upośledzenia widzenia barw; najpierw występuje utrata widzenia barwy zielonej, następnie czerwonej, w końcu niebieskiej. Stwierdza się zwężenie koncentryczne pola widzenia, nieregularne lub w postaci obwodowych ubytków, początkowo dla barw, a następnie dla kształtów.
Amblyopia toksyczna (przewlekłe pozagałkowe zapalenie nerwu wzrokowego). Cechy. Stwierdza się mroczek centralny dla barwy czerwonej i zielonej, silniej zaznaczony dla barwy zielonej niż czerwonej.
Zapalenie nerwu wzrokowego (neuritis optica). Cechy. Pole widzenia jest zwykle zwężone obwodowo, zwłaszcza dla barw; mogą być odwrotne granice pól widzenia dla poszczególnych kolorów.
Mniej częste przyczyny. Niedołęstwo umysłowe; cukrzyca, (mroczki); zapalenie siatkówki; stwardnienie rozsiane; padaczka; histeria; symulacja; przewlekłe zapalenie kłębków nerkowych; zatrucie ołowiem, sporyszem, chininą, salicylanami, dwusiarczkiem węgla, alkoholem metylowym; amblyopia tyto-^ niowo-alkoholowa.