BÓL SUTKA
Ciąża, zarówno wewnątrzmaciczna, jak i pozamaciczna, jest zwykle przyczyną bólu i tkliwości sutków oraz pewnego ich obrzmienia; objawy te występują wcześnie. Podczas menstruacji zdarzają się bóle i tkliwość sutków. W czasie leczenia estrogenami często występuje tkliwość i bolesność sutków. Uraz stanowi widomą przyczynę bólu.
Mastodynia (newralgia sutka). Cechy. Ból łączy się z nawrażliwością skóry i znaczną przeczulicą gruczołu, jednak nie udaje się wykryć zmian organicznych. Objaw ten występuje najczęściej u młodych niezamężnych kobiet.
Mastitis acuta (ostre zapalenie sutka). Cechy. Początkowo pojawia się uczucie ciężaru w chorym sutku. Później występują bóle, niekiedy bardzo ostre.
Występowanie zwykle w czasie laktacji; dreszcze i gorączka; wzmożone ucieplenie; zaczerwienienie i obrzmienie gruczołu.
Mastitis abscedens (zapalenie sutka z wytworzeniem ropnia). Cechy. Miejscowe objawy ostrego zapalenia sutka zwykle bardzo się nasilają w miarę powstawania ognisk ropnych, które niekiedy zlewają się ze sobą. W końcu powstaje czasem ropień, który może przebijać się.
W wywiadzie — poprzedzające ostre zapalenie sutka; obrzmienie, obrzęk, nadmierne ucieplenie, zaczerwienienie, chełbotanie; powiększenie węzłów chłonnych szyjnych i pachowych; niekiedy z brodawki sutkowej wydziela się ropa; nacięcie (ropa).
Mastitis cystica chronica (przewlekłe torbielowate zapalenie sutka; mastitis interstitialis chronica; morbus Schimmelbuschi). Cechy. Niekiedy niewielka bolesność oraz ból w rozlanie guzkowatej lub grudkowatej piersi; czasem występuje tylko pojedyncza grudka. Ból, pobolewanie i tkliwość mogą nasilać się tuż przed lub w czasie menstruacji.
Carcinoma mammae (rak sutka). Cechy. W początkowym okresie choroby nie ma bólu, ale w końcowym występują ostre bóle wskutek zajęcia nerwów okolicy pachowej. Bóle takie mają charakter rwący i newralgiczny, ale nie zmieniają się przy ruchach.
Mamilitis (pękanie brodawek sutkowych). Cechy. Karmienie powoduje ból.
Przekrwienie sutków. Cechy. W czasie laktacji zawsze jeden segment sutka może ulegać zmianom, stawać się spoistym i nieco bolesnym bez innych objawów zapalenia. Objaw ten zwykle ustępuje samoistnie, ale niekiedy kończy się zropieniem.
Obrzmiały twardy segment piersi; laktacja; początkowo brak objawów zapalenia, ale w późniejszym okresie możliwe zropienie.
Hysteria. Cechy. Niekiedy skargi na ból sutka, częściej lewego, połączony z przeczulicą. W rzeczywistości jest to odmiana mastodynii.
Mniej częste przyczyny. Mięsak sutka; gruźlica sutka (niewielki ból); laktacja; wystąpienie pokwitania; zapalenie brodawki sutkowej; podostre zapalenie sutka; galactocoele (czasem niewielki ból); choroby serca; niestrawność;
ucisk odzieży lub innych przedmiotów; empyema necessitatis (w okolicy sutka); przewlekłe zapalenie sutka; gruczolak (niekiedy bolesny); choroba Pa-geta (sutka); martwica tkanki tłuszczowej sutka.