Wszyscy autorzy zgodnie stwierdzają, że dotychczas nie ma sposobu ani swoistego środka, który by pozwalał leczyć przyczynowo ostre zapalenie kłębków nerkowych. Postępowanie nasze z konieczności musi być skie­rowane przeciwko poszczególnym objawom chorobowym. Ma ono na celu zapobieganie, zwalczanie lub wyrównywanie zaburzeń gospodarki ustrojo­wej wywołanych przez tę chorobę. Skuteczne leczenie powinno opierać się na dostatecznej znajomości czynników patogenetycznych oraz zmian fizjopatologicznych zachodzących w ustroju w tej chorobie. W tym wzglę­dzie poczyniono w ostatnich latach niewątpliwie znaczne postępy. W zapobieganiu ostrym zapaleniom kłębków nerkowych zasadniczą rolę odgrywa usuwanie wszelkich ognisk zakażenia w zębach, migdałkach, zatokach itd. oraz jak naj energiczniejsze zwalczanie odczynów odporno-ściowo-alergicznych, powstających w związku z ostrymi lub nawracają­cymi zakażeniami, zwłaszcza o etiologii paciorkowcowej, jak zapalenie migdałków, płonica, róża, nieżyty górnych dróg oddechowych itd. Istotnie w tym względzie zrobiono wiele prób i doświadczeń, ale wyniki nie są jeszcze dostatecznie zadowalające i jednolite. Zastosowana w płonicy już w r. 1934 swoista surowica nie zmniejszyła liczby powikłań nerkowych w następstwie tej choroby. Również mało skuteczne okazało się zapobie­gawcze podawanie antybiotyków (penicyliny) i sulfamidów w ostrych za­każeniach paciorkowcowych. Zwłaszcza mniej wskazane są sulfamidy, gdyż mogą w niektórych przypadkach uszkadzać nerki. Także leki anty-histaminowe nie spełniły pokładanych w nich nadziei dotyczących prze­ciwdziałania odczynom alergicznym ze strony nerek. Podobnie hormony — ACTH i kortyzon — które mogą podziałać korzystnie w niektórych przy­padkach nerczycy (p. niżej), nie mają właściwości zapobiegawczych ani leczniczych w ostrych i podostrych zapaleniach kłębków nerkowych. Hamburger uważa nawet, że stosowanie tych hormonów może nasuwać w tego rodzaju przypadkach zasadnicze wątpliwości ze względu na za­trzymywanie soli i zwiększanie rozpadu białka. Bardzo duże znaczenie w zapobieganiu chorobom nerek ma wczesne usuwanie ognisk zakażenia, zwłaszcza w migdałkach i zębach. Wprawdzie dokładny mechanizm działania tych ognisk na procesy biologiczne w ustro­ju, prowadzące do powstania odczynów nerkowych (podobnie jak i reu­matycznych), nie jest jeszcze ostatecznie wyjaśniony, a czasami nawet po usunięciu zakażonych zębów lub ropnych migdałków zdarzają się nawroty i obostrzenia zapalenia nerek lub choroby reumatycznej, to jednak nie ulega wątpliwości, że w większości przypadków zabiegi te są celo­we, w znacznym stopniu zabezpieczają przed powtórnymi zakażeniami i zmniejszają niebezpieczeństwo powstawania czy zaostrzania się zapale­nia kłębków nerkowych. Podobny pogląd wypowiada Kubłanowa, która uważa usunięcie migdałków za najskuteczniejszy sposób leczenia zarówno ostrego, jak i przewlekłego zapalenia kłębków nerkowych. Nie znaczy to bynajmniej, że można bezkrytycznie usuwać wszystkie powiększone migdałki i wszystkie podejrzane lub martwe zęby. Jednak często powtarzające się zapalenie migdałków, stała obecność w nich czo­pów ropnych, wyhodowanie z ich powierzchni paciorkowców hemolizują-cych lub zieleniejących, stwierdzenie ognisk przy wierzchołkowych w zę­bach i torbieli — upoważniają do zalecenia radykalnego leczenia, zanim wystąpią wyraźne objawy ze strony nerek, stawów lub serca. Nie posiadamy jeszcze niestety określonych kryteriów różnicowych, które pozwalałyby w każdym przypadku stwierdzić, czy dane „ognisko zakażenia" jest tylko sprawą miejscową, czy też odgrywa rolę „zakażenia ogniskowego", powodującego ogólnoustrojowe odczyny alergiczno-immu-nologiczne, grożące właśnie wystąpieniem zapaleń kłębków nerkowych lub choroby reumatycznej. Bardzo interesujące są ostatnie prace Toblera, Reubiego i Loefflera. Potwierdzili oni spostrzeżenia Rammelkampa, Weavera oraz Wertheima i współpr., którzy w przeważającej liczbie przypadków ostrego zapalenia kłębków nerkowych znajdowali w posiewach z gardła określony typ spo­śród z górą 40 typów serologicznych paciorkowców hemolizujących nale­żących do grupy A. Jest to typ 12, który jak przypuszczają Reubi i Loeffler, wywołuje wyłącznie rozlane ostre zapalenie kłębków nerko­wych. Natomiast inne postacie zapaleń nerek, jak ogniskowe, zespoły ner-czycowe, zapalenie miedniczek nerkowych, mogą powstawać na tle zaka­żeń innymi typami paciorkowców z grupy A. Gdyby więc hipoteza ta okazała się słuszną, uzyskalibyśmy ścisłe wskazanie do profilaktycznego usuwania migdałków w przypadkach, w których we florze bakteryjnej gardła zostanie stwierdzony ten typ paciorkowca. W każdym razie przekonaliśmy się na własnych przypadkach, że usu­nięcie migdałków powoduje często wyraźne zmiany w składzie białek osocza i w mechanizmach regulujących gospodarkę wodną ustroju w po­równaniu ze stanem przed zabiegiem. Mogłoby to przemawiać za istnie­niem głębszych powiązań humoralnych i za wpływem ognisk zakażenia na procesy biologiczne ustroju. Wynika stąd, że energiczne zwalczanie zakażeń gardła i górnych dróg oddechowych przez wczesne stosowanie antybiotyków, głównie penicyli­ny, oraz zapobiegawcze usuwanie ognisk zakażenia podejrzanych o udział w wywoływaniu zapalenia nerek może się przyczynić do znacz­nego zmniejszenia zapadalności na tę chorobę.