Reklama
A A A

TECHNIKA OKREŚLANIA WSPÓŁCZYNNIKÓW OCZYSZCZANIA

Rozmaici autorzy stosują różne modyfikacje techniki określania współczynników oczyszczania. Wspomniane modyfikacje polegają głównie na tym, że niektórzy ucie­kają się do stałych wlewań dożylnych kroplowych badanego ciała celem utrzymania jego stężenia w osoczu na jednakowym poziomie w ciągu całego trwania próby. Inni zaś, jak np. Hogeman, wstrzykują je jednorazowo dożylnie, a nawet domięśnio­wo i podskórnie. Uważają oni, że wprawdzie otrzymuje się wtedy nieco niższe war­tości współczynników oczyszczania z powodu obniżenia się stężenia badanej substan­cji we krwi w późniejszym okresie badania (szczególnie dla inuliny i diodrastu), jednak wielkość błędu z tego powodu jest stosunkowo nieznaczna i dotyczy głównie osobników zdrowych lub z niewielkim tylko uszkodzeniem czynności nerek. Nato­miast przy cięższych chorobach nerek zjawisko to nie odgrywa roli. Stałe wlewania dożylne u ciężko chorych na nerki powodują stały wzrost stężenia wlewanej sub­stancji we krwi i sztuczne zwiększenie wartości C w późniejszych okresach badania. Tak więc ujemne strony jednorazowych wlewań u osób zdrowych równoważą się z wadami stałych wlewań kroplowych u ciężko chorych, a różnice zasadniczo nie są duże. Hogeman określa jednocześnie współczynnik oczyszczania inuliny i diodrastu, a często i mocznika lub kreatyniny. Równoczesne określanie wszystkich współczyn­ników (jednego dnia) jest niemożliwe do wykonania dla jednej osoby. Badania wy­konuje się rano na czczo, zwykle o 8 godzinie. Chory leży w łóżku lub znajduje się w pozycji półsiedzącej i na ih godziny przed próbą (a więc o godz. 730) wypija llt—;,/4 1 wody. O godz. 8 pobiera się z żyły 8—10 ml krwi dla próby ślepej. Do pozo­stawionej w żyle igły włącza się dużą strzykawkę, zawierającą 50 ml 10°/o roztworu inuliny i 10 ml 50°/o roztworu diodrastu (uprzednio zmieszane dokładnie) i wstrzy­kuje się tę mieszaninę powoli w ciągu 5—7 minut. W godzinę po wstrzyknięciu opróżnia się pęcherz moczowy, najlepiej cewnikiem, zwłaszcza jeśli są trudności w oddawaniu moczu, przemywając następnie pęcherz 50 ml roztworu fizjologicznego soli i notując ściśle czas TQ. W ciągu następnej godziny opróżnia się pęcherz trzy­krotnie, co 20 minut, zapisując ściśle czas za każdym razem Tt, T2, T3, T4. Jeżeli przerwy między pobraniem tych 3 porcji moczu nie wynoszą dokładnie po 20 minut, to należy wprowadzić odpowiednie poprawki przy obliczaniu diurezy minutowej. Po upływie 7 minut, licząc od początku każdego z tych okresów badania oczysz­czania, pobiera się z żyły po 15—20 ml krwi, razem więc 3 porcje: Pt, P2, P3 (oprócz pierwszej próbki krwi PQ pobranej o godz. 8). Po odwirowaniu w każdej porcji suro­wicy określa się stężenie inuliny, jodu (dla diodrastu), ewentualnie mocznika i kre­atyniny. Mierzy się dokładnie objętość każdej porcji moczu i wykonuje w nich te same określenia. Następnie oblicza się współczynnik oczyszczania każdej substancji oddzielnie według ogólnego wzoru C = ——, uwzględniając dla mocznika oczy­wiście maximum clearance lub standard clearance, zależnie od diurezy. Hogeman podaje następujący diagram wykonywania próby oczyszczania.