Przedmiot, na który patrzymy, wydaje się podwójny nawet przy zakryciu jednego oka. Podluksowanie soczewki. Cechy. Niektóre promienie świetlne przechodzą na zewnątrz soczewki bezpośrednio do plamki żółtej; inne promienie prze­chodzą przez brzeg soczewki i zostają załamane w kierunku innej części siat­kówki i w ten sposób na siatkówce tworzą się dwa obrazy. W wywiadzie bywa, choć nie zawsze, uraz gałki ocznej; upośledzenie widzenia; zaburzenia akomodacji; zmiana refrakcji; drżenie tę­czówki przy ruchach oka; powiększona lub niejednakowa głębokość komory przedniej; w obrębie źrenicy widoczny wypukły brzeg soczewki (w przypad­kach wrodzonych zmiany obustronne i symetryczne). Zaćma. Cechy. W czasie okresu początkowego występuje nieregularny astyg-matyzm na skutek podzielenia soczewki przez szczeliny w korze i zmętnie­nia na szereg segmentów o różnej sile łamiącej. Może wystąpić przy patrze­niu jednym okiem widzenie podwTójne, lub częściej widzenie wielokrotne (np. jedna świeca jest widziana jako 5 lub 6). Niedowidzenie w histerii. Cechy. Dwojenie jednooczne może być jednym z wielu objawów ocznych. Podwójna źrenica. Cechy. Dwojenie jednooczne ujawnia się najbardziej, jeśli obraz przedmiotu, na który patrzymy, nie znajduje się dokładnie w ognisku. Stwierdzenie dwóch otworów źrenicznych, wrodzonych, pooperacyjnych lub po urazie. Astygmatyzm. Cechy. Wada refrakcji niewielkiego stopnia może spowo­dować dwojenie jednooczne — literom lub testom towarzyszą delikatne „cie­nie" bądź to powyżej, bądź też obok rzeczywistych liter, a w niektórych przy­padkach dokoła nich. Czasami pacjent określa to jako zamazane widzenie. Nieprawidłowa krzywizna powierzchni łamiących. Zmętnienia lub nieregularności budowy rogówki. Cechy. Działanie optycz­ne tak zmienionej rogówki jest podobne do zmętnień w soczewce Mniej częste przyczyny. Guz mózgu; tętniak mózgu; ropień mózgu; odwarst-wienie siatkówki (rzadko); symulacja; zmiany przysadki mózgowej, ataku­jące okolicę skrzyżowania nerwów wzrokowych.