Distorsio manus. Cechy. Obrzmienie powstaje bardzo wcześnie, jeżeli na­stąpił duży wylew krwi. W każdym przypadku po niewielu godzinach stwier­dza się pewne obrzmienie stawu. W wywiadzie — nagłe skręcenie lub upadek na dłoń; ból i tkliwość; pewna utrata czynności ruchowej; brak objawów złamania lub zwichnięcia; badanie radiologiczne (w celu wykluczenia złamania). Fractura radii typica Collesi. Cechy. Stwierdza się zniekształcenie nad­garstka w postaci „srebrnych widełek", w którym ręka i dolny fragment przemieszcza się zwykle ku górze i do tyłu, a ręka jest odwiedziona. Prze­mieszczenie w kierunku ku przodowi daje zniekształcenie w kształcie „łopatki ogrodniczej". W wywiadzie — uraz (upadek na wyprostowaną rękę lub bezpośrednie uderzenie); zwykłe oznaki złamania; skrócenie między kłykciem zewnętrznym a wyrostkiem rylcowym kości promieniowej; odwiedzenie ręki i wypuklenie wyrostka rylcowego kości łokciowej; zmiany w obrazie radiolo­gicznym (złamanie kości promieniowej w obrębie części przylegającej do nad­garstka). Fractura ossium carpi. Cechy. Nadgarstek jest obrzmiały jak w przy­padku nadwerężenia. Jeśli obrzmienie i ból nadgarstka utrzymują się przez tydzień do 10 dni po urazie oraz wszystkie zwykłe zabiegi lecznicze nie od­niosły skutku, istnieje prawdopodobieństwo, że złamane są jedna lub więcej kości nadgarstka, najczęściej kość łódkowata. Stan ten może być połączony ze zwichnięciem kości półksiężycowatej. Główne objawy. W wywiadzie — bezpośredni nagły uraz lub upadek na rozpostartą dłoń; utrata czynności ruchowej; tkliwość; czasem trzeszczenie; zmiany w obrazie radiologicznym. Rachitis (krzywica). Cechy. Powiększenie nasad w okolicy nadgarstka jest jednym z najbardziej stałych zniekształceń kostnych występujących w tym schorzeniu; mniej często podobne powiększenia są widziane w łokciu. Ganglion. Cechy. Stwierdza się małe, napięte, okrągłe, zbite, stopniowo wolno powiększające się obrzmienie w okolicy grzbietowej nadgarstka, nie-bolesne, jeśli nie uległo zapaleniu. Zawartość przypomina glicerynowy żel. Czasami ganglion zmniejsza swoją objętość lub znika samoistnie. W wywiadzie — stałe używanie mięśni nadgarstka lub uraz okolicy nadgarstkowej. Tendovaginitis chronica. Cechy. W zwykłym niegruźliczym zapaleniu po­chewek ścięgnistych stwierdza się tkliwe obrzmienie nad nadgarstkiem, które jest niewielkie i twarde, jak również trzeszczenie pochewek ścięgnistych przy ruchach. W tendovaginitis tuberculosa powstaje przede wszystkim rozciągnięcie pochewek ścięgnistych nagromadzoną w nich surowicą; jeśli obrzmienie to jest zbite lub ciastowate, powoduje je obecność tkanki ziarninującej, natomiast wytworzone przez płyn — chełboce; trzeszczenie jest znaczne, a przy obmacywaniu można wyczuwać „ciałka ryżowe". W okresie późniejszym proces gruźliczy może się uczynnić, powodując ból i obrzęk z wydzielaniem ropy do wnętrza pochewki lub przez skórę. W wywiadzie — czasem uraz, ostry napad, pierwotnie prze­wlekły gościec (tendovaginitis simplex); obecność prątków gruźlicy w aspiro-wanej części lub w ziarninie (tendovaginitis tuberculosa). Morbus rheumaticus. Cechy. Pod względem częstości zaatakowania stawy nadgarstkowe są trzecie; często są one zajęte symetrycznie. Staw jest obrzmiały, czerwony, gorący, tkliwy na obmacywanie i nadmiernie bolesny przy ruchach. Duży wysięk w stawie jest rzadki, a zropienie nie występuje nigdy. Arthritis chronica primaria (gościec pierwotnie przewlekły). Cechy. Stawy nadgarstkowe mogą być zajęte jako część obrazu uogólnionego zapalenia sta­wów. Zmiany ograniczone tylko do tego stawu nie są częste. Stwierdza się guzowate obrzmienie stawu z zanikiem mięśni i bólem przy ruchach podczas okresów zaostrzenia. Zakres ruchów jest ograniczony, bywa trzeszczenie. Arthritis suppurativa acuta (ostre ropne zapalenie stawów). Cechy. Postać ograniczona do jednego stawu często pojawia się po zranieniu lub stłuczeniu stawu nadgarstkowego. Często jednak kilka stawów jest równocześnie zaję­tych, a między innymi i stawy nadgarstkowe. Stwierdza się obrzmienie, za­czerwienienie, miejscowy wzrost ucieplenia, obolałość i ból o różnym nasi­leniu, zależnie od tego, czy wskutek zajęcia stawu pojawia się ostre zapale­nie torebki maziowej lub surowiczo-włóknikowe, czy ropne zapalenie stawu. Przypadki ropnego zapalenia wielostawowego, w których stawy nadgarstkowe są bardzo często zajęte, omawiane są oddzielnie (p. poniżej). W wywiadzie — rana lub uraz; poprzedzające zakażenie (pneumonía, brucellosis, septicaemia, endocarditis séptica subacuta, abscessus peritonsillaris, Pharyngitis, scarlatina, morbilli, typhus abdominalis, influenza, otitis media, mastoiditis, thrombophlebitis, furunculosis, Pyelitis, sinusitis, zakażone oparzenia itd.); odczyn ze strony stawu różny, od ostrego zapalenia •maziówki do ostrego stanu ropnego; gorączka; złe samopoczucie; Ieukocytoza; przyspieszony OB; badanie radiologiczne; aspiracja treści oraz badanie roz­mazu na posiew (Staphylococcus aureus, Streptococcus haemolyticus, pneumo-coccus, gonococcus, meningococcus itd.). Arthritis gonorrhoica. Cechy. Nadgarstek jest, obok stawu kolanowego i skokowego, najczęściej zajęty. Stwierdza się czasem znaczne obrzmienie tkanek miękkich wokół stawu, głównie wskutek nacieczenia, mniej przez wysięk do stawu^ Pojawia się silny ból i znaczny zanik mięśni. Schorzenie może przebiegać w postaci ostrej lub przewlekłej, a zropienie występuje rzadko. Arthritis meningococcica. Cechy. Stawy kolanowy i nadgarstkowy są naj­częściej zajęte. Jako reguła występuje ostre zapalenie pojedynczego stawu z bólem, tkliwością, obrzmieniem i czasem zaczerwienieniem. Tuberculosis carpi. Cechy. Staw przedstawia się jako nalane obrzmienie, traci swoje normalne obrysy i przybiera wygląd wrzecionowaty. Jest on usztywniony i częściowo zajęty, ból w nim jest silny względnie słaby, zanik mięśni znaczny. W ostatnich stadiach często stwierdza się chełbotanie, może również wytworzyć się ropień i przetoki. Występowanie w każdym wieku; przebieg przewlekły; zmiany w obrazie radiologicznym. Osteoarthropathia hypertrophica pulmonalis. Cechy. Szczególnie często zniekształcone są nadgarstki. Dolne nasady kości długich (promieniowej i łok­ciowej) oraz stawy nadgarstkowe i międzypaliczkowe są powiększone, w na­stępstwie czego stawy wydają się być duże i chory nie może ich zginać we właściwy sposób. Zwykle stwierdza się również kolbowate palce. Obecność przewlekłej choroby płuc (w 80% przypadków). Luxatio ossis semilunaris anterior. Cechy. Obserwuje się niewielkie znie­kształcenie w postaci „srebrnych widełek", przy czym tylną wyniosłość two­rzy kość główkowata, która oddzielona jest od kości promieniowej bruzdą, zaznaczającą poprzednie umiejscowienie zwichniętej kości półksiężycowatej. Zwichnięta kość jest wyczuwalna pod ścięgnami zginaczy nadgarstka, dłoń wydaje się krótsza w porównaniu z przeciwległą, palce częściowo zgięte, a ruchy czynne i bierne połączone są z bólem. W wywiadzie — silne nadmierne wyprostowanie lub skrę­cenie nadgarstka; czasem złamanie kości łódkowatej; zmiany w obrazie radio­logicznym. Manus valga Medelungi. Cechy. Pojawia się narastające, skierowane w kie­runku przednim nadwichnięcie stawu promieniowo-nadgarstkowego z wypukleniem dolnej nasady kości łokciowej i odwiedzeniem dłoni. Występowanie u dziewcząt w okresie dojrzewania; brak urazu w wywiadzie. Luxatio manus posterior. Cechy. W tym nieczęstym zwichnięciu zniekształ­cenie naśladuje złamanie Collesa; wyrostek rylcowy kości łokciowej i promie­niowej wypuklają się pod skórą po zgięciowej stronie nadgarstka, a wza­jemny stosunek przestrzenny między nimi jest zaburzony. W wywiadzie — upadek na rękę lub nagły uraz nad­garstka; brak objawów złamania; zmiany w obrazie radiologicznym. Epiphysiolysis distalis radii. Cechy. Dolny fragment nakłada się na górny, wywołując powstanie grzbietowego wypuklenia podobnego do znajdywanego w złamaniu Collesa, ręka jednak nie odchyla się w stronę promieniową. Znie­kształcenie to naśladuje również zwichnięcia nadgarstka do tyłu, w tym przy­padku jednak stosunki przestrzenne między wyrostkiem rylcowym a kośćmi nadgarstka są nie zmienione. Występowanie u dzieci; w wywiadzie — upadek na po­wierzchnię dłoniową ręki; zmiany w obrazie radiologicznym. Sarcoma medullae ossium. Cechy. Guz rozwiia się czasem w dolnej nasa­dzie kości promieniowej. Pojawia się mniej lub bardziej jednolite obrzmienie, które posiada początkowo twardość kości, a w przypadku zaniku kości stwier­dza się przy ucisku trzeszczenie. Istnieje zwykle głuchy, świdrujący ból. Przebieg przewlekły; zmiany w obrazie radiologicznym. Mniej częste przyczyny, j ractura marginis posterioris radii Bartoni; syno­vitis; asthenia neurocirculatoria Stilli; purpura Henochi; diathesis urica; tabes dorsalis; syringomyelia, articulatio hysterica; luxatio manus anterior; neuritis saturnina (tumor Gubleri); aneurysma arteriae radialis; malatio ossis lunati Kienbócki; fractura Smithi; epiphysitis pyogenica acuta; osteomyelitis acuta (w pobliżu nadgarstka); osteoarthritis; arthritis psoriatica; osteoclastoma (gvz łagodny olbrzymiokomórkowy).