Wyrosłe adenoidalne jamy nosowo-gardłowej. Cechy. Jeśli wyrosłe adeno-idalne są bardzo duże, zatykają one nozdrza tylne i zmuszają do oddychania przez usta, co powoduje zapadanie się skrzydełek nosa. W połączeniu z roz­chylonymi ustami nadaje to twarzy wyraz bezmyślności, zwany twarzą adenoidalną. Występowanie przede wszystkim u dzieci między 3 a 12 rokiem życia; czasem wgłębienie górnej szczęki w okolicy otworów noso­wych; w nosie wydzielina śluzowa lub śluzowo-ropna, trudna do usunięcia wobec zatkania nosa; oddychanie przez usta; niekiedy powiększenie węzłów chłonnych wzdłuż brzegu mięśnia sutkowo-mostkowo-obojczykowego; czasem zniekształcenie klatki piersiowej; słyszalne oddychanie w dzień, a głośne chrapanie w nocy; głos bezdźwięczny; niewyraźna artykulacja, upośledzenie słuchu; obmacywaniem wyczuwa się galaretowaty, podłużny twór w górnym odcinku gardła. Zatkanie nosa. Cechy. Zatkanie nozdrzy, niezależnie od przyczyn, może powodować zapadanie się skrzydełek nosa, zwłaszcza przy wdechu, a jeśli to zatkanie trwa dość długo, przednie ujścia nosa mogą ulec trwałemu zwę­żeniu. Przyczyny omówiono niżej.