Z innych ciał azotowych wydalanych w moczu na nieco dokładniejsze omówienie zasługuje kreatynina, gdyż jest to jedna z substancji odgry­wających ostatnio dużą rolę przy określaniu sprawności czynnościowej nerek. Jedynym źródłem kreatyniny w moczu w warunkach prawidłowych (przy diecie bezkreatyninowej) jest kreatyna lub fosfokreatyna mięśniowa, która przez utratę cząs­teczki wody w kwaśnym środowisku przechodzi w kreatyninę. W ustroju reakcja ta jest nieodwracalna. Kreatynina podana dożylnie wy­dziela się całkowicie w moczu; przy doustnym spożyciu część jej zostaje wydalona z kałem. We krwi znajduje się ona w stężeniu około 1,5—2,5 mg%, w moczu zaś wydalana zostaje w znacznie wyższym stężeniu. Rehberg, Holten i in. badając wydalanie wprowadzonej dożylnie kreatyniny (egzogenicznej — zewnątrzpochodnej) doszli do wniosku, że wydziela się ona wyłącznie dro­gą filtracji kłębkowej, a w kanalikach ani nie wchłania się, ani nie wy­dziela się dodatkowo. Z tego względu autorzy ci uważali, że zakres wy­dalania wprowadzonej pozajelitowo kreatyniny może być miarą spraw­ności filtracyjnej kłębków nerkowych (próba Rehberga). Późniejsze badania innych autorów wykazały jednak, że pewna, choć nieznaczna ilość kreatyniny podawanej dożylnie wydziela się również i w kanalikach. Poza tym niektóre ciała rozpuszczone w moczu, a zwłaszcza chromogen, tj. barwnik (którego skład chemiczny i pochodzenie nie są jeszcze do­kładnie wyjaśnione i od którego zależy zwykłe słomkowo-żółte zabarwie­nie moczu), dają odczyny chemiczne podobne do odczynów kreatyniny — i często nie dają się od niej oddzielić. I dlatego ilość kreatyniny otrzymy­wana z moczu jest nieco większa, aniżeliby to odpowiadało wielkości fil­tracji w kłębkach, określonej np. na podstawie wydalania podanej jednocześnie inuliny, która wydziela się wyłącznie w przesączu kłębko-wym bez dodatkowego wydzielania i bez wchłaniania zwrotnego w ka­nalikach. Dlatego inulina używana jest dla dokładnego określania wiel­kości filtracji nerkowej (p. niżej — Oczyszczanie i próby czynnościowe nerek). Jednak co do przydatności kreatyniny do określania zakresu filtracji nerkowej nie ma jeszcze całkowitej zgodności między badaczami, zwłasz­cza od czasu, kiedy Brod i Kotatko w r. 1949 stwierdzili, że: 1) około 80% (a wg Millera i Dubosa do 100%) chromogenu stanowi kreatynina endo-geniczna, 2) między wydalaniem kreatyniny wewnątrzpochodnej a wyda­laniem inuliny istnieją nieznaczne różnice, tak że może ona z powodze­niem zastąpić inulinę jako wskaźnik wielkości filtracji nerkowej. Ze względu na to, że sposób ilościowego oznaczania kreatyniny jest łatwiej­szy niż inuliny, próba Rehberga w zastosowaniu do kreatyniny wew­nątrzpochodnej ma coraz więcej zwolenników.