Większość wad rozwojowych części płciowych zewnętrznych jest następstwem powstrzymania rozwoju. Występują one przeważnie w formie zbliżonej do postaci narządów kobiecych podobniejszych niż narządy męskie do narządów okresów wczesnych, płciowo niezróżnicowanych. Z tych powodów objawy powstrzymania rozwoju narządów płciowych występują przeważnie w formach wykazujących pewne przemieszanie cech obu płci; stan taki obejmujemy nazwą obojnactwa (hermaphro-ditismus). Jednym z głównych czynników powodujących obojnactwo jest wydzielanie dokrewne gruczołów płciowych. Jeżeli u osobnika występują oba rodzaje gruczołów płciowych, męskie i żeńskie, to mówimy o obojnactwie prawdziwym (hermaphroditismus verus), w przeciwieństwie do tzw. obojnactwa rzekomego (pseudohermaphroditismus), w którym gruczoły płciowe są jednego rodzaju albo męskie, albo żeńskie, natomiast pozostałe narządy płciowe obu płci występują w bardzo różnej postaci. Tym się tłumaczą różne typy obojnactwa rzekomego. Kiedy gruczoły płciowe są jednorodne, wtedy ich drogi wypro- wadzające mogą się wykształcać albo według typu płci odmiennej, albo też mogą powstać przewody obu płci w formie przeważnie niezupełnie rozwiniętej; części płciowe zewnętrzne natomiast mogą występować tylko w formie odpowiadającej narządom odmiennej płci. W przeciwieństwie więc do obojnactwa prawdziwego albo gruczoło- wego (hermaphroditismus glandularis), w ramach obojnactwa rzekomego, możemy mówić o obojnactwie cewkowym albo wewnętrznym (hermaphroditismus tubularis s. inter- nus),jeżeli dotyczy narządów płciowych wewnętrznych (przewodów) z wyjątkiem gruczo- łów płciowych, lub o obojnactwie zewnętrznym , jeżeli dotyczy zewnętrznych części płciowych, lub wreszcie o postaciach oboj­nactwa dotyczących tylko wtórnych cech płciowych (hermaphroditismus extragenitalis). Pewne jednostki obojnacze możemy uważać za «interseksy», za międzypłciowe formy pośrednie w tym sensie, że u danej jednostki z początku występowała faza rozwoju żeńska lub męska wytyczona przez odpowiedni zespół chromosomów płciowych. Faza ta podczas dalszego rozwoju przekształca się w przeciwną fazę, męską lub żeńską; tym samym obojnacy męscy pierwotnie byli jednostkami żeńskimi, żeńskimi interseksami, których gonady żeńskie przekształciły się w jądra, zaś obojnacy żeńscy interseksami męskimi. U człowieka i u ssaków tylko ta pierwsza ewentualność prawdopodobnie może zachodzić. Najlżejszą formą wady rozwojowej części płciowych zewnętrznych jest spodziectwo (hypospadia; spadon = eunuch), w którym cewka moczowa otwiera się na dolnej stronie prącia, czy to w obrębie żołędzi (hypospadia glandis), czy trzonu prącia (hypospadia penis), czy też jeszcze bardziej z tyłu w obrębie krocza (hypospadia peńnealis). Znane są również przypadki cięższej postaci zboczenia rozwojowego, w którym prącie uległo przemianie wstecznej, jest znacznie skrócone, worek mosznowy podzielony na dwie połowy, a cewka moczowa jest otwarta wzdłuż dolnej strony prącia, (hypospadia penis scrotalis); ta postać części płciowych zewnętrznych męskich zbliża się już do typu żeńskiego i byłaby przy­kładem obojnactwa męskiego zewnętrznego (hermaphroditismus masculinus externus). Prącie może być zresztą uwstecznione zachowując prawidłowe ujście zewnętrzne cewki moczowej, wtedy jest ono ukryte w okolicy sromowej tak jak łechtaczka. Do wad rozwojowych prącia należą również postacie, w których cewka moczowa otwiera się na stronie grzbietowej prącia — wierzchniactwo (epispadia), oraz cały szereg innych, omawianie których zaprowadziłoby nas zbyt daleko. Wspomnimy jeszcze tylko o wadzie rozwojowej, w której wędzidełko napletka występuje po stronie grzbie­towej (pseudofrenulum), czy o podwójnym prąciu (diphallia) w odróżnieniu od roz­szczepionego prącia (penis fissus), w którym każda połowa ma otwartą rynienkę cewkową. W obrębie prawidłowo zbudowanego prącia występować mogą dodatkowe ślepo kończące się przewody — przetoki prącia (ductus penis dorsalis cutaneus), które mogą występować w różnych miejscach prącia. U niektórych gatunków ssaków stale występuje w prąciu podłużna kość zwana kością prącia (os priapi; Priapos syn Afrodyty i Bachusa, któremu przypisywano bardzo duże prącie). W związku ze zmianą położenia prącia ze wzniesionego na coraz bardziej zwisające kość prącia zaczyna zanikać; u człekokształtnych (gibbon, oran­gutan, szympans) występuje już tylko w stanie szczątkowym. U człowieka była ona opisana w dwudziestu kilku przypadkach i występuje tu w postaci pojedynczej, czasem podwójnej małej i wydłużonej kosteczki (długości 2 do 5 cm). Stwierdzono ją tylko w wieku późniejszym . Nie wiemy więc czy występowanie kości prą­cia u człowieka należy tłumaczyć wyłącznie pozostałością rozwoju rodowego, czy też powstawać ona może wskutek starczego skostnienia zbitej tkanki łącznej.