Reklama
A A A

UWAGI OGÓLNE

Narządy moczowe (zwierząt kręgowych) mają za zadanie utrzymywanie na stałym poziomie składu chemicznego i fizykochemicznych właściwości wewnętrznego środo­wiska ustroju przez regulację składu osocza krwi. Zadanie to wykonują nerki przez wydzielanie moczu i wydalanie z nim zbędnych oraz szkodliwych dla ustroju drobno-cząsteczkowych składników osocza. W rozwoju rodowym kręgowców, w miarę wzrastania intensywności przemiany materii zwiększa się również intensywność funkcji wydzielniczej nerek. W dostosowaniu do tych zmian rozwijają się kolejno trzy generacje symetrycznie zbudowanych narządów: przednercze, pranercze i nerka właściwa. W tej samej kolejności narządy te pojawiają się również i w osobniczym rozwoju kręgowców. U ryb powstaje przednercze i pra­nercze, przy tym wcześniej rozwijające się przednercze jest narządem zarodkowym i larwalnym, po czym zastępuje go pranercze; tylko u nielicznych ryb kostno-szkieletowych przednercza są czynne również i u osobników dorosłych. U płazów przednercza zanikają w okresie metamorfozy, a ich czynność przejmują pranercza, choć zawiązują się już i nerki właściwe. U gadów, ptaków i ssaków przednercze jest narządem szczątko­wym, pranercze funkcjonuje tylko w okresie zarodkowym, po czym wytwarzanie moczu obejmuje nerka właściwa. Narządy moczowe rozwijają się z mezodermy, a mianowicie z tych jej części, które znane nam już jako nefrotomy łączą somity z mezodermą płyt bocznych wyściełającą jamę ciała, jak również z tkanki nerkotwórczej dalej ku tyłowi położonej i nie zróżnicowanej na nefrotomy.