A A A

TĘTNIENIE TĘTNIC SZYJNYCH

Stan ten charakteryzuje się skurczowym tętnieniem wzdłuż przebiegu naczyń krwionośnych od stawu mostkowo-obojczykowego do środka linii łączącej kąt żuchwy z wyrostkiem sutkowatym. U osób szczupłych lub nerwowych często obserwuje się tętnienie nad tętnicami szyjnymi niezależnie od ewentualnego istnienia nienormalnego stanu serca. Przemęczenie i nadmierne palenie tyto­niu oraz nadużycie innych środków pobudzających serce powoduje tętnienie tętnic szyjnych w większym niż zwykle stopniu. Wpływy emocjonalne mogą dawać ten sam efekt. W niedokrwistości znacznego stopnia zjawisko to jest często stwierdzane. Stany gorączkowe są połączone z podobnym tętnieniem z powodu nadmiernego pobudzenia układu krążenia. Insufficientia valvularum semihinariuin aortae (niedomykalność zastawek pół-księżycowatych tętnicy głównej). Cechy. Nad wszystkimi obwodowymi tętni­cami widoczne jest silne tętnienie. Dotyczy to nie tylko dużych powierz­chownych tętnic, włączając w to tętnice szyjne, lecz tętnienie można również obserwować w małych tętniczkach na dłoni i twarzy. Pulsacje mogą być tak silne, że mogą spowodować chwianie się głowy. Aneurysma arcus aortae (tętniak łuku tętnicy głównej). Cechy. Jeśli roz­szerzenie tętnicy głównej obejmie pierścień włóknisty ujścia tej tętnicy, zwiększy jego obwód, a to spowoduje nieszczelność zastawek tętnicy głównej, powstają objawy niedomykalności zastawek tętnicy głównej oraz intensywne tętnienie tętnic szyjnych. Jeśli natomiast tętniak poprzecznej części łuku obejmie tętnicę bezimienną, prawa tętnica szyjna tętni z mniejszą intensywnością niż lewa. Hypertrophia cordis (ventriculi sinistri — przerost lewej komory serca). Cechy. Tętnice mogą tętnić bardzo silnie, a w skrajnych przypadkach tułów chorego pochyla się rytmicznie przy każdym skurczu serca. Arteriosclerosis (stwardnienie tętnic). Cechy. U szczupłych mężczyzn ze stwardniałymi tętnicami i nadciśnieniem tętniczym obserwuje się często silne tętnienie tętnic szyjnych. U kobiet prawa tętnica szyjna może być wypuklona, stwarzając pozory istnienia tętniaka. Występowanie zwykle w późniejszym wieku; rozlane bóle głowy; zgrubiałe tętnice; wysokie ciśnienie krwi; przerost lewej komory ze wzmożeniem drugiego tonu nad tętnicą główną; zawroty głowy, czasem zamro­czenie względnie brak uwagi; w okresie późniejszym może wystąpić otępienie postępujące; przemijające porażenie mięśni, afazja względnie krwotok móz­gowy; miażdżyca naczyń siatkówki (potwierdzona badaniem oftalmoskopo-wym). Morbus Gravesi (choroba Gravesa). Cechy. Czasami największą skargą jest odczuwanie bardzo silnego pulsowania tętnic, szczególnie na szyi, co uwidacz­nia się w badaniu jako silne tętnienie tętnic szyjnych. Asthenia neurocirculatoria (astenia nerwowo-krążeniowa; zespół wysiłkowy). Cechy. W pewnych przypadkach tętnienie tętnic szyjnych jest stałym obja­wem podmiotowym względnie może pojawić się po wysiłku albo po podnie­ceniu. Występowanie pod wpływem nadmiernego obciążenia fizycznego lub psychicznego; zadyszka po wysiłkach nieproporcjonalna do ich wielkości, przyśpieszenie tętna, szczególnie pod wpływem wysiłku fizycz­nego lub napięcia emocjonalnego, mijające we śnie; nadmierne męczenie się wysiłkiem fizycznym; kołatanie serca; ataki zawrotów głowy i omdleń; ból w okolicy serca; ogólne objawy nerwicowe; przemiana podstawowa nor­malna. Anaemia perniciosa. Cechy. Czasem może pojawić się znaczne i nasilone tętnienie tętnic, naśladujące tętnienie w niedomykalności zastawek półksfą-życowatych tętnicy głównej, co jeszcze bardziej zostaje podkreślone chybkim charakterem tętna. Mniej częste przyczyny. Haemorrhagia; aneurysma arteriae carotis; aneu­rysma arteriae anonymae; haemorrhagia cerebri; tachycardia paroxysmalis; costa cervicalis; stenosis isthmi aortae (typus adultorum); stenosis isthmi aortae cum stenose ostii arteriosi sinistri et insufficientia valvularum semi-lunarium aortae; aortitis acuta; hypertonia arterialis (essentialis, secundaria et paroxysmalis); działanie azotynu amylu; działanie adrenaliny; zamknięcie światła tętnicy głównej zstępującej.