Jako szmer tarcia opłucnej określamy wyczuwalne przy palpacji wibracje, które wyczuwa sią powierzchownie i które wykazują cechy podobieństwa do delikatnego skrobania lub nawet skrzypienia. Tarcie opłucnej najłatwiej wy­kryć przy głębokim wdechu oraz przy uciśnięciu przestrzeni międzyżebrowej; tarcie opłucnej może znikać okresowo po kilku głębszych wdechach. Naj­częściej napotyka się tarcie opłucnej w dole okolicy pachowej oraz w okolicy sutkowej. Pleuritis acuta (ostre zapalenie opłucnej). Cechy. Wyraźne tarcie opłucnej wyczuwa się niekiedy przy palpacji okolicy nad zapalnie zmienioną po­wierzchnią opłucnej. Wraz z gromadzeniem się wysięku tarcie znika. Jeśli zmiany zapalne dotyczą części trzewnej opłucnej, która pokrywa osierdzie, tarcie przybiera charakter opłucnowo-osierdziowego. Pleuritis chronica adhaesiva (zrostowe przewlekłe zapalenie opłucnej). Cechy. Nad okolicą zgrubiałych i ruchomych części opłucnej można wykryć szmer tarcia o cechach szorstkiego skrzypienia. Mniej częste przyczyny. Pleuritis interlobaris; pleuritis saccata; carcinoma pleurae; tuberculosis fibrosa; pneumonía interstitialis chronica.