A A A

STOSUNKI TOPOGRAFICZNE

Ponieważ jajnik leży wewnątrzotrzewnowe obie jego powierzchnie stykają się ze swoim otoczeniem za pośrednictwem otrzewnej. Dotyczy to zarówno powierzchni przyśrodkowej, jak i bocznej, obu końców jajnika oraz brzegu wolnego; tylko brzeg krezkowy, przedni, do którego wąskim pasmem przyczepia się krezka jajnika, nie jest oczywiście powleczony otrzewną. Powierzchnia boczna jajnika odpowiada tzw. dołkowi jajnikowemu. Dołek ten w postaci wgłębienia otrzewnej wyściełającej ścianę boczną miednicy małej leży w obrębie kąta podziału naczyń biodrowych wspólnych; granicę górną tego kąta tworzą więc naczynia biodrowe zewnętrzne, granicę tylną naczynia biodrowe wewnętrzne oraz moczowód. Jajnik nie sięga jednak do wierzchołka tego kąta. Bocznie od dołka jajnikowego biegnie nerw i naczynia zasłonowe, więzadło pępkowe przy­środkowe oraz mięsień zasłonowy wewnętrzny. Powierzchnia przyśrodkową jajnika jest powierzchnią wolną skierowaną równo­cześnie nieco ku tyłowi w kierunku zagłębienia odbytniczo-macicznego; twory sąsied­nie przylegają do niej za pośrednictwem otrzewnej. Do odcinka tylnego powierzchni przyśrodkowej oraz częściowo do brzegu wolnego jajnika przylega bezpośrednio lejek jajowodu i jego strzępki (p. dalej). Poza tym często daje się stwierdzić, że delikatna krezka jajowodu jak zasłoną pokrywa wolną, przyśrodkową powierzchnię jajnika od strt ny przedniej i od góry, tak że z powierzchni tej pozostaje niewiele wolnej przestrzeni. Dlatego też trzewa położone ku tyłowi od jajnika, jelita cienkie, tylko pośrednio stykają się z jajnikiem. Czasem silnie wypełniona odbytnica może sięgać aż do jajnika, jak również po stronie prawej wyrostek robaczkowy zstępujący do miednicy malej, zaś okrężnica esowata po stronie lewej, zwłaszcza u noworodka, u którego jajnik leży jeszcze na poziomie wchodu miednicy. Brzeg krezkowy, przedni przytwierdzony jest do krezki jajnika o czym mowa była poprzednio; tworzy on wnękę jajnika, przez którą wchodzą i wychodzą naczynia i nerwy. Brzeg wolny, tylny tylko w swej dolnej części zasługuje na nazwę brzegu wolnego, w górnej przylega doń bowiem lejek i strzępki jajowodu. Koniec jajowodowy, górny położony nieco poniżej żyły biodrowej zewnętrznej jest miejscem przyczepu więzadła wieszadłowego jajnika. Koniec maciczny, dolny jest przeważnie zawieszony nad dnem miednicy u ko­biety, która nie rodziła (nullipara). U wieloródki (multipara) lub też u kobiet z macicą pochyloną ku tyłowi jajnik zstępuje na dno miednicy, lub nawet do zagłębienia odbytniczo-macicznego. Wówczas może się on stykać z odbytnicą i pochwą. Do końca macicznego przyczepia się więzadło właściwe jajnika.