Reklama
A A A

STOSUNEK DO SZKIELETU

Nerki leżą zaotrzewnowo w okolicy lędźwiowej po obu stronach kręgosłupa. Koniec górny znajduje się w bliskości ściany bocznej kręgosłupa, dolny jest znacznie bardziej oddalony od niej. W warunkach prawidłowych (w poziomym położeniu ciała) koniec górny nerki lewej sięga do wysokości wyrostka kolczystego 10 kręgu piersiowego, do wysokości więc 10 przestrzeni międzyżebrowej (czyli trzonu 11 kręgu piersiowego). Koniec górny nerki prawej leży niżej dochodząc do wysokości wyrostka kolczystego 11 kręgu i ii przestrzeni międzyżebrowej (czyli do poziomu trzonu 12 kręgu pier­siowego). Górna trzecia część nerki lewej spoczywa zwykle na 11 i 12 żebrze, prawej na 12, nieznacznie tylko zachodząc na 11 żebro. Koniec dolny nerki lewej dochodzi do wysokości chrząstki między 2 i 3 kręgiem lędźwiowym, nerki prawej do połowy wysokości 3 kręgu lędźwiowego. Przeciętna odległość między dolnym biegunem nerki a grzebieniem biodrowym po stronie lewej wynosi około 4—5 cm, po stronie prawej mniej więcej 3; u kobiety nieco mniej. Wnęka nerki w pozycji leżącej odpowiada mniej więcej 1 kręgowi lędźwio­wemu po stronie lewej i 2 po stronie prawej. Zmienność położenia nerek. Rozpatrując położenie nerek w stosunku do kośćca należy uwzględnić jego wielką zmienność osobniczą. W krańcowych przypadkach w warunkach prawidłowych górny biegun może sięgać do wysokości trzonu 10 kręgu piersiowego, dolny przekracza poziom grzebienia biodrowego. Niskie po­łożenie występuje częściej niż wysokie i częściej u kobiet niż u mężczyzn. U mężczyzn nerka prawa dochodzi do grzebienia biodrowego w 11%, u kobiet w 40%. Wg Hasselwandera2 na podstawie badań rentgenologicznych u młodych kobiet w położeniu poziomym ciała koniec dolny nerki prawej sięga w 45,5% do 4 kręgu lędźwiowego, najniżej zaś do 5 (w 3,4%). W położeniu pionowym koniec dolny nerki prawej sięga mniej więcej w tym samym odsetku (43,6%) do 4 kręgu lędźwiowego, natomiast do poziomu 5 kręgu lędźwiowego dochodzi w 31,6%, a do 1 kręgu krzyżo­wego w 10,2%. W rozwoju osobniczym nerki wstępują ku górze. Zawiązek nerki leży pier­wotnie na wysokości kręgów krzyżowych, po 1 miesiącu życia zarodka położenie nerki odpowiada 3 dolnym kręgom lędźwiowym i koniec dolny leży w dole biodrowym; następnie nerka w dalszym ciągu wstępuje. Wstępowanie to jednak jest tylko pozorne, ponieważ powodowane jest wzrastaniem tylnej ściany brzucha, która przedłuża się również ku dołowi, tak że dolny koniec nerki pozornie wędruje ku górze, w rzeczy­wistości zaś nie porusza się. U noworodka nerki są stosunkowo duże (podczas kiedy kręgosłup lędźwiowy jest krótki) i mają jeszcze położenie niskie. Jeszcze u paruletnich dzieci nerki dochodzą do grzebienia biodrowego i dopiero w ciągu dalszego wzrastania wstępują wyżej. W starości nerki mogą przesuwać się znowu ku dołowi. Nerki nie przylegają bezpośrednio do żeber. Między nie wsuwa się część początkowa przepony i zachyłek żebrowo-przeponowy jamy opłucnej. Kierując się na nerkę od strony grzbietowej drogą lędźwiową stosowaną często w zabiegach operacyjnych nie otwieramy jamy otrzewnej, lecz dostajemy się na nerkę zewnątrzotrzewnowo. Należy przy tym zwrócić uwagę na ostatnie żebro, żeby nie otworzyć jamy opłucnej zamiast prze­strzeni zaotrzewnowej. Zwłaszcza nastąpić to może kiedy 12 żebro jest krótkie i omyłkowo może być przyjęte za wyrostek żebrowy 1 kręgu lędźwiowego. Nad 12 żebrem między częścią żebrową i lędźwiową przepony znajduje się trójkąt lędźwiowo-żebrowy nie zawierający włókien mięśniowych. Częste przenoszenie się spraw chorobowych z nerek na opłucną i odwrotnie wyraźnie wskazuje na bliskie stosunki topograficzne obu narządów pomimo przepony położonej między nimi; za­razki chorobowe przenoszą się zwykle drogą naczyń chłonnych. Podczas głębokiego wdechu stosunki topograficzne o tyle się zmieniają, że tutaj dolny brzeg płuca wnika do zachyłka żebrowo-przeponowego i choć przeważnie nie wypełnia go, jednak do­chodzić może do wysokości górnego bieguna nerki, zwłaszcza lewej. Na nerkach więc w widoku od tyłu podczas maksymalnego wdechu odróżnić możemy mały odcinek górny przykryty przez płuco i opłucną, odcinek przykryty tylko przez zachyłek żebrowo-przeponowy i odcinek dolny, który bezpośrednio przylega do mięśni tylnej ściany brzucha.