Reklama
A A A

ROZWÓJ

Krtań powstaje z dwóch niezależnych od siebie i różnorodnych składników. Błona śluzowa wyściełająca krtań należy do jelita tułowiowego, chrzestny szkielet krtani, mięśnie, naczynia i nerwy — do układu łuków skrzelowych. Drogi oddechowe dolne zawiązują się po stronie brzusznej jelita tułowiowego na granicy z jelitem gło­wowym. Ku tyłowi od czwartej kieszonki skrzelowej na stronie brzusznej cewy jeli­towej (w końcu 4 tygodnia życia zarodka) powstaje rynienka, tzw. rynienka płucna (oddechowa), dolny koniec której wykazuje półkoliste uwypuklenie. Właściwa ry­nienka tworzy zawiązek krtani i tchawicy, zaokrąglony koniec — zawiązek płuc. Początkowo cały ten zawiązek leży ku tyłowi od układu skrzelowego; jednak w związku z dalszym jego różnicowaniem część górna jelita tułowiowego wsuwa się w obręb aparatu skrzelowego, który bierze udział w budowie krtani. Błona gnykowo-tarczowa (membrana hyothyreoidea). Krawędzie górnej, krtaniowej części rynienki płucnej wcześnie grubieją i tworzą z obu stron dwa podłużne wały nalewkowe. Oba wały przedłużają się do przodu w wał poprzeczny. Poprzeczna szczelina dzieli go na dwie części, połowa przednia zostaje włączona w obręb nasady języka, połowa tylna wy­twarza pośrodkowo zawiązek nagłośni, bocznie zawiązek fałdów nalewkowo-nagłośnio-wych. Oba wały nalewkowe zbliżają się do siebie i ograniczają wąską szczelinę (fis-sura interarytenoidea); do przodu szczelina ta się poszerza, ograniczona fałdem nagłośni i fałdami nalewkowo-nagłośniowymi; dzięki temu wejście do krtani przyjmuje postać szczeliny w kształcie litery T. W końcu 2 miesiąca nabłonek wyściełający krtań wpukla się w jej ściany boczne z obu stron, wytwarzając kieszonki krtaniowe ograniczone od góry fałdami kieszonki krtaniowej, od dołu wargami głosowymi. Z mezenchymy zawiązka krtani powstają chrząstki, mięśnie i łącznotkankowe warstwy krtani. Chrząstka tarczowata zawiązuje się z 4 i 5 łuku skrzelowego jako parzysta płytka; występujący w niej otwór wskazuje na pierwotną granicę obu łuków i później przeważnie zamyka się, choć czasem może być zachowany. Obie płytki chrząstki tarczowa tej prawa i lewa łączą się z sobą (w 10—12 tygodniu) swymi częściami przyśrodkowymi za pośrednictwem nieparzystego, pośrodkowego pasma chrzestnego (cartilago intrathyreoidea), wytwarzając nieparzystą chrząstkę tarczowata wypukłą do przodu. Chrząstka nagłośniowa przypuszczalnie pochodzi , a może również z 3 łuku skrzelowego. Pochodzenie innych chrząstek krtani jest mniej pewne. Najwcześniej występuje chrząstka pierścieniowata; zawiązuje się ona w postaci otwartego ku tyłowi półpierścienia podobnie do chrząstek tchawicy i później dopiero zamyka się w pierścień. Chrząstka pierścieniowata, parzyste chrząstki nalewkowate i chrząstki tchawicy wywodzą się przypuszczalnie z chrząstki pochodzącej z ostatniego łuku skrzelowego, która u płazów występuje w postaci tzw. chrząstki bocznej (cartilago lateralis). Mięśniówka krtani wytwarza się z zawiązków mięśniowych zawartych w 4 i 5 łuku skrzelowym. Nerwem tych łuków jest nerw błędny; wysyła on do krtani dwie gałęzie, n. krtaniowy górny i dolny. N. krtaniowy dolny, gałąź końcowa n. krtaniowego wstecznego _ dochodzi do zawiązka krtani ku dołowi od czwartej tętnicy łuków skrzelowych. Kiedy serce wędruje do klatki piersiowej, pociąga ono za sobą obie te tętnice, z których po stronie lewej powstaje łuk aorty, po stronie prawej t. podobojczykowa prawa. Równo­cześnie zstępuje n. krtaniowy wsteczny, który owija się dokoła dolnego brzegu tych tętnic i musi wstępować do krtani.