Reklama
A A A

PLAMY

Plamy są to ograniczone, o zmienionej barwie wykwity różnych kształtów i rozmiarów, których nie można wyczuć dotykiem. Plamicę krwotoczną omó­wiono w innym miejscu. Piegi, znamio­na wrodzone i plamy barwne są w rzeczywistości plamami, ale nie wymagają omówienia. Morbilli (odra). Cechy. We wczesnych okresach pojawiają się małe czer­wone plamki, jakby od ukłucia pchły, przechodzące w ciągu kilku godzin w typową wysypkę. Z początku występują one na twarzy i szybko rozprze­strzeniają się po całym ciele. Na wysypkę składają się ciemnoczerwone pla­my, które mogą układać się w półksiężycowate wykwity i nie znikają całko­wicie przy ucisku. Okres wylęgania 7—21 dni; występowanie zazwyczaj u dzieci; początkowo objawy nieżytu nosa, światłowstręt, zaczerwienienie i łzawienie oczu; kichanie, kaszel; wykwity 3 lub 4 dnia; gorączka 39,5 do 40°C; remisja gorączki drugiego dnia, nawrót w czasie wysypki i spadek w ciągu 3 lub 4 dni; po 3 lub 4 dniach od zblednięcia wysypki łuszczenie otrębiaste; plamki Koplika w jamie ustnej poprzedzają wysypkę; leukopenia. Syphilis. Cechy. W kile drugorzędowej zjawiają się na tułowiu i kończy­nach różowawe plamki o różnych rozmiarach i o różnym nasileniu zabarwie­nia, mniej intensywne na twarzy. Nie dają one objawów podmiotowych; cza­sami są obrączkowate. W wywiadzie — zmiana pierwotna na 3 do 10 tygodni przedtem; bóle stawowe; zapalenie gardła i jamy ustnej; wyłysienie; mniej lub bardziej powiększone gruczoły chłonne; czasem objawy ogólne; dodatnie odczyny serologiczne. Pityriasis rosea (varietas maculosa). Cechy. Obfite wykwity plamiste poja­wiają się na tułowiu i górnej części kończyn. Zmiany te są owalne, o dłu­gości 1—2 cm, dłuższa oś wykwitu jest równoległa do kierunku żeber. Po­czątkowo barwa ich jest żywo czerwonoróżowa. Zmiany te są ostro odgra­niczone i wyraźnie łuszczą się. Po kilku dniach środki wykwitów są żółtawe, a brzegi pozostają różowe. ,,Wykwity zwiastujące" zazwyczaj na boku klatki piersio­wej; łagodny ból gardła i złe samopoczucie; nagłe szerzenie się wykwitów; czas trwania choroby od kilku tygodni do kilku miesięcy. Variola (ospa prawdziwa). Cechy. Zwiastunowa, podobna do odrowej wy­sypka, zazwyczaj ogranicza się do podbrzusza i wewnętrznej powierzchni ud. Początkowo prawdziwy wykwit ospo wy jest plamą; plamy te są żywoczerwone, średnicy około 2 mm i znikają przy ucisku. Pojawia się ona zwykle czwartego dnia, początkowo na czole, w grzbietowej okolicy nadgarstków i rąk, a często w tym samym czasie w jamie ustnej i cieśni gardła. Następnie szerzy się na twarz, tułów i kończyny, w końcu na kończyny dolne, dłonie i podeszwy. W ciągu kilku godzin plamy przekształcają się w grudki. Okres wylęgania od 9 do 15 dni (zwykle 12); nagły po­czątek z dreszczami lub drgawkami; ból głowy w okolicy czołowej; wymioty, gorączka (40°C), tętno przyśpieszone; wyczerpanie; wysypka zjawia się czwar­tego dnia, gorączka opada; wykwity kolejno przechodzą w stadia plamy, grudki, pęcherzyka i krostki; narastanie gorączki w okresie powstawania krostek; począwszy od dziesiątego dnia spadek gorączki per lysin; opadanie strupów; niekiedy postać zlewająca się lub krwotoczna. Pityriasis versicolor. Cechy. Choroba rozpoczyna się powstawaniem jakby brunatno zabarwionych plamek, pokrytych otrębiastymi łuskami, które wy­stępują na klatce piersiowej i grzbiecie (czasami także na barkach, szyi i gór­nej części ramion). Początkowo plamki są odosobnione, lecz wkrótce zlewają się. Zmiany te mają około 4 do 5 mm średnicy. W zeskrobinach stwierdza się obecność zarodników ułożo­nych jak kiść winogron oraz grzybnie Malassezia furfur. Rubeola (różyczka). Cechy. Liczne, różowawe, oddzielnie położone plamki pojawiają się najpierw na twarzy albo jednocześnie na twarzy, tułowiu i ra­mionach, rozprzestrzeniając się w ciągu 24 godzin na dolne kończyny. Na tułowiu i kończynach plamki te szybko zlewają się. Mniej częste przyczyny. Typhus exanthematicus; mycosis fungoides; lepra; erythrasma; dermatitis herpetiformis; sodoku; lupus vulgaris; lupus erythema­tosus (środek zmiany jest często zagłębiony); acne rosacea; mononucleosis infectiosa (czasami wysypka plamkowo-grudkowa); toxoplasmosis; paratyphus; febris dengue,- erythema infecliosum (choroba piąta); exanthema subitum; viti­ligo; anetodermia Jadassohni (wcześnie); dermatitis phenolphthaleinica; pedi­culosis pubis (sine plamki); psoriasis (kroplowate plamy rumieniowe); para­psoriasis varioliformis (wielokształtne wykwity plamkowe, grudkowe i cza­sami pęcherzykowe); pityriasis rosea (zmiany plamkowe i grudkowe barwy łososiowej); sarcoidosis; incontinentia pigmenti; urticaria pigmentosa; milia­ria rubra; gorączka plamista Gór Skalistych; gorączka okopowa; choroba ko­ciego pazura; przebarwienie popromienne.