Oszołomienie należy odróżniać od zawrotu głowy (p. str. 1042). Oszołomienie trudno opisać. Jest to uczucie niepewności i chwiejności w głowie, nie po­łączone z ruchem obrotowym przedmiotów lub brakiem koordynacji. Oszoło­mienie nie jest częstą skargą. Zmęczenie i niedożywienie są jego częstymi przyczynami. Zatrucia niezależnie od przyczyny i ostre choroby zakaźne po­wodują oszołomienie. Nadmierne palenie jest również jedną z przyczyn. Częs­tym powodem oszołomienia jest alkoholizm. Niejednokrotnie nie można usta­lić przyczyny, a w takich przypadkach oszołomienie znika zwykle w ciągu kilku dni lub tygodni, a prawie zawsze znika ono, kiedy pacjent położy się. Oszołomienie może być stałe podczas chodzenia lub pojawia się tylko przej­ściowo przy nagłym wstawaniu, obrocie głowy i nachylaniu się. Neurosis. Cechy. W stanach przedłużającego się napięcia lub niepokoju oszołomienie jest częste przy zmianie pozycji lub chodzeniu. Nie występuje przy leżeniu. W wywiadzie — stress psychiczny; bywają skargi psycho­somatyczne; wykluczenie chorób organicznych. Choroba lokomocyjna (choroba morska, choroba lotników, choroba samo­chodowa). Cechy. Oszołomienie jest częste, zawrót głowy rzadki. Główne objawy. Nudności i wymioty; nadmierne ślinienie; bladość i zimne poty; depresja psychiczna. Hypertensio essentialis. Cechy. Okresowe oszołomienie może pojawiać się, ale nie tak często, jak to się twierdzi. Arteriosclerosis cerebri. Cechy. Oszołomienie i ból głowy jest częste zwłasz­cza u osób, u których występowały małe zakrzepy naczyń mózgu z rozmię-kaniem. Podeszły wiek; osłabienie; utrata pamięci; depresja psy­chiczna. Asthenia neurocirculatoria (zespół wysiłkowy, serce żołnierskie). Cechy. Oszołomienie jest częstym objawem. Wpływ leków blokujących zwoje, stosowanych w nadciśnieniu tętniczym. Cechy. Oszołomienie, a nawet omdlenie pojawia się wskutek niedociśnienia ortostatycznego, kiedy dawka każdego z tych leków jest nadmierna. Przy­padkowo niedociśnienie występuje z niejasnych przyczyn, kiedy dawka w większości nie była nadmierna. Hyperventilatio. Cechy. Oszołomienie jest dominującym objawem, jeżeii oddychanie jest głębokie i szybkie przez długi okres czasu. Stan napięcia; utrudnienie chwytania tchu (oddychanie z wzdychaniem); drętwienie i mrowienie rąk, stóp i twarzy; szum w głowie; czasem omdlenie; niekiedy tężyczka; czasem niepokój w okolicy przedser-cowej. Mniej częste przyczyny. Anaemia gravis; commotio cerebri, fractura cranii; hemicrania; otitis media chronica et acuta; ceruminosis; ankylosis stapedis; mastoiditis acuta; gastroenteritis acuta; gastritis acuta (vértigo ab stomacho laeso); gastritis chronica; encephalitis; syndroma sinus carotici; hypotensio orthostatica idiopathica; hysteria traumática; tachycardia paroxysmalis; hydro-cephalus; morbus Graves-Basedowi; insufficientia circulatoria chronica car­diaca; insufficientia valvularum semilunarium aortae; intoxicatio alimentaris; dilatatio ventriculi; insolatio; meningitis; thrombosis cerebrovascularis; apo-plexia; sclerosis multiplex; morbus compressionis (choroba kesonowa); morbus altitudinis; syndroma Adams-Stokesi; morbus Addisoni; myasthenia gravis; insufficientia renum chronica; polycythaemia rubra vera; polycythaemia se­cundaria; pellagra; neurinoma nervi acustici; pestis; kala-azar; cryptococcosis; dracunculosis; methaemoglobinaemia; sulfhaemoglobinaemia; aura w napadzie padaczki; zespół pogrypowy; graviditas extrauterina rupta; płucna przetoka tętniczo-żylna; zatrucia chemiczne (czterochlorek węgla, benzyna, pochodne arsenu); przewlekłe zatrucie tlenkiem węgla; guz kąta móżdżkowo-mostowego; zatrucie ptomainami.