Podział nadciśnienia płucnego według mechanizmu jego powstania nie po­krywa się z podziałem etiologicznym — w powstaniu nadciśnienia płucnego w przebiegu określonego schorzenia często biorą udział dwa różne mecha­nizmy. Za przykład służyć może zwężenie lewego ujścia żylnego. W począt­kowym okresie tej wady wzrost ciśnienia w tętnicy płucnej jest zwykle umiar­kowany i zależy głównie od utrudnienia odpływu żylnego z płuc. Pod względem klinicznym okres ten cechuje często skłonność do napadów wysiłkowego obrzęku płuc (por. str. 83), przy zachowanej wydolności prawej komory. W późnym okresie choroby może dołączać się u niektórych chorych aktywne zwężenie drob­nych rozgałęzień tętnicy płucnej, podnosząc ciśnienie w tętnicy płucnej do bar­dzo wysokich wartości. Przypadek z takim odczynem naczyń płucnych przedsta­wia tabl. XXXVI. Zdjęcie to wykonano u 43-letniej kobiety ze zwężeniem le­wego ujcia żylnego (potwierdzonym operacyjnie). Ciśnienie w tętnicy płucnej, zmierzone podczas cewnikowania serca wynosiło u tej chorej 140/77 mm Hg. Dołączenie się wysokiego nadciśnienia płucnego u chorych ze zwężeniem lewego ujścia żylnego często zmniejsza u nich skłonność do wysiłkowego obrzęku płuc, ponieważ wysoki opór rozgałęzień tętnicy płucnej ogranicza rzut prawej komory i chroni w pewnym stopniu kapilary płuc przed zwiększonym dopływem krwi podczas wysiłku. Klinicznie w tym okresie dominuje raczej ła.twe męczenie się, związane ze zmniejszeniem rzutu minutowego serca, a później objawy nie­wydolności prawej komory. W elektrokardiogramie zjawiają się cechy skurczo­wego przeciążenia prawej komory i przeciążenie prawego przedsionka. Zmiany w obrazie klinicznym spowodowane dołączeniem się nadciśnienia płucnego mogą stwarzać trudności rozpoznawcze, zwłaszcza gdy pacjent zgłasza się po raz pierwszy dopiero w tym okresie. Współistnienie szmerów spowodo­wanych względną niedomykalnością zastawki trójdzielnej lub zastawek tętnicy płucnej może mylnie sugerować złożony charakter wady. Znaczne rozszerzenie tętnicy płucnej i wybitnie wyrażone cechy przeciążenia prawej komory w elek­trokardiogramie sugerują niekiedy mylnie wadę wrodzoną serca, zwłaszcza w przypadkach z nietypowymi objawami osłuchowymi.