Pacjent nie może leżeć poziomo i musi przyjmować pozycję pionową, aby* oddychać. Jest to jedynie ciężki stopień duszności. Insufficientia circulatoria chronica cardiaca (przewlekła niewydolność krą­żenia pochodzenia sercowego). Cechy. W ciężkich przypadkach niewydolności serca z jakiejkolwiek przyczyny duszność, która pojawia się wcześnie i nie­zmiennie, może znacznie narastać aż do wystąpienia duszności ortopnoicznej. Również mogą występować nagłe napady Orthopnoe, zwykle nocne (oedema pulmonum acuta). Duszność wysiłkowa; kaszel; obrzęki, zaczynające się na stopach; małompcz; tętno przyspieszone słabo napięte i wypełnione; zmiany wielkości, tonów i rytmu serca (jak to stwierdza się badaniem fizycznym). Uraemia (mocznica; insufficientia renum absoluta). Cechy. Pacjent może siedzieć wyprostowany na łóżku i z trudnością chwytać powietrze, jak w prawdziwej dychawicy. Występują też nagłe napady utrudnienia oddycha­nia, szczególnie w nocy. Początek skryty; w wywiadzie — choroby nerek lub cięż­kie nadciśnienie samoistne; niestrawność; bóle i zawroty głowy; moczenie nocne, upośledzenie wzroku; ogólne osłabienie; nagłe drgania mięśni twarzy i rąk; zmiany w moczu (wielomocz lub małomocz, ustalony ciężar właściwy, białkomocz, krwiomocz, wałeczki w moczu); powiększenie serca; retinitis (oftalmoskopia); obrzęki bywają lub nie; zwiększona zawartość mocznika we krwi; niedokrwistość. Asthma bronchiale (dychawica oskrzelowa). Cechy. W czasie napadów pa­cjent pochyla się ku przodowi i chwyta się kurczowo sprzętów, aby ustalić łopatki. Głowa jest odrzucona ku tyłowi, a mięśnie pochyłe i mostkowo--obojczykowo-sutkowe w przykurczu, aby unieść klatkę piersiową. Wdech jest krótki, a wydech przedłużony i świszczący. Napady występują często nocą. Aneurysma arcus aortae (tętniak łuku tętnicy głównej). Cechy. Orthopnoe może występować w następstwie ucisku bezpośrednio na tchawicę lub na lewe oskrzele albo może być skutkiem podrażnienia mięśni odwodzących wskutek ucisku na nerw krtaniowy dolny. Bywa wyraźny szmer ze zwężeniem, oddech świszczący, kaszel, ochrypnięcie lub bezgłos. Tumor mediastini (guz śródpiersia). Cechy. Wskutek ucisku może występo­wać Orthopnoe. Pacjent zwykle siedzi z głową odrzuconą ku tyłowi. W nie­których przypadkach może on być zdolny do chodzenia bez dolegliwości w ciągu dnia, ale jest niezdolny do położenia się do łóżka wieczorem. Pericarditis exsudativa (wysiękowe zapalenie osierdzia). Cechy. Gdy ze­brała się większa ilość płynu, pacjent siedzi na łóżku. Duszność, która jest częstym i bardzo ważnym objawem, (poprzedza Orthopnoe, co powoduje niepo­kój u pacjenta, zmniejszający się w pozycji leżącej na lewym boku. Główne objawy. Skryty początek; lęk i bladość; niepokój i bezsenność, niekiedy majaczenie; duszność (stosunek tętna : oddychania może wynosić 2:1); ból, początkowo w okolicy przedsercowej, później w nadbrzuszu, wzma­gający się przy ucisku na mostek, tętno przyspieszone, niekiedy dziwaczne; pobudliwy kaszel; niewielka gorączka; badanie fizyczne (uderzenie serca falujące); niekiedy wypuklenie okolicy przedsercowej; uderzenie koniuszko­we osłabione lub nieobecne; powiększenie pola stłumienia serca z ukształ­towaniem w postaci szorstkiej gruszki, sięgające w lewo poza uderzenie koniuszkowe; tony serca przygłuszone; stłumienie odgłosu opukowego, szmer oddechowy oskrzelowy i bronchofonia w okolicv poza sercem od tyłu). Mniej częste przyczyny. Emphysema pulmonum alveolare essentiale; po­większenie grasicy; struma; lymphadenopathia cervicalis; abscessus retro-pharyngealis; diphtheria laryngis; vegetationes pdenoidales (napady nocne); morbus Hodgkini; haemothoraX; hydrothorax; oedema laryngis acutum; para­lysis, mm. abductorum laryngis acuta; laryngismus stridulus; iodismus; tabes dorsalis (przełomy krtaniowe); ciała obce w drogach oddechowych; tumor oesophagi; przebicie zserowaciałego węzła chłonnego do tchawicy; bronchitis acuta; bronchitis capillaris acuta; pertussis; cor bovinum; ascites; meteoris-mus; tumor abdominis; hysteria; pneumothorax acutum; stenosis laryngis; embolia pulmonum; syndroma venae cavae superioris.