Płaty (lobi). Głębokie szczeliny (fissurae) dzielą płuca na płaty (lobi); są to szczeliny międzypłatowe (fissurae interlobares ). Płuco lewe'ma jedną taką szczelinę zwaną skośną (fissura obliąua); kieruje się ona skośnie z góry oraz od tyłu ku dołowi i do przodu dzieląc płuco na dwa płaty, górny i dolny. Płuco prawe oprócz szczeliny skośnej ma drugą szcze­linę poziomą (fissura horizontalis); obie dzielą płuco prawe na trzy płaty: górny, środkowy i dolny. Po stronie lewej oba płaty są mniej więcej tej samej wielkości; po stronie prawej płat dolny jest największy, zaś środkowy naj­mniejszy, stanowi on jak gdyby oddzieloną część płata górnego. Powierzchnia płata wysłana jest opłucną płucną, która wnika do szczelin, wskutek czego na przylegających do siebie powierzchniach płatów wewnątrz szczelin — tzw. powierzchniach międzypłatowych (facies interlobares)—części płuc są przesuwalne w stosunku do siebie. Szczeliny międzypłatowe nie zawsze jednak całkowicie oddzielają płaty, nieraz łączą się one częściowo już na po­wierzchni płuca, nieraz dopiero w głębi szczeliny, przeważnie jednak szcze­liny wnikają przynajmniej w niektórych miejscach aż do wnęki; w miejscach tych opłucna sięga prawie do wielkich naczyń i oskrzeli wnęki płuca. Każdy płat ma swoje własne rozgałęzienie oskrzelowe, nawet wtedy kiedy wcięcie nie wytwarza się lub jest słabo rozwinięte, lub też wtórnie ulega zlepieniu w wyniku spraw zapalnych. Ostre zapalenie płuc rozwija się w granicach płatów, skąd też nosi nazwę pneumonii płatowej. Po usunięciu opłucnej płucnej na powierzchni płuca widoczne są wcięcia wypełnione wiotką tkanką łączną, tzw. tkanką śródmiąższową; dzieli ona miąższ płucny płatów na mniejsze jednostki, tzw. segmenty oskrzelowo-płucne, a te z kolei na jeszcze mniejsze (podsegmenty) i wreszcie na zraziki płucne dzielące się na grona. Nagromadzenie tkanki łącznej w tych wcięciach tworzy przegrody międzyzrazikowe (septa interlobularia). Podobnie jak szczeliny międzypłatowe, również przegrody powyższe wcinają się mniej lub więcej głęboko, tak że u ich podstawy tkanka płucna sąsiednich zrazi­ków czy też większych jednostek przeważnie bezpośrednio łączy się z sobą. W obrębie przegród międzyzrazikowych biegną żyły płucne. Tkanka łączna występuje również w głębi szczelin międzypłatowych pod opłucną, jak również przedłuża się w luźną tkankę podopłucnową na po­wierzchni płuca. Segmenty oskrzelowo-płucne1 (segmenta bronchopulmonalia) w za­sadzie występujące w liczbie 10 w każdym płucu są to części płatów płucnych, z których każda zaopatrzona jest w jedno większe oskrzele, tzw. oskrzele segmentowe (bronchus segmentalis). Podział ten występuje niezależnie od tego czy miąższ płucny odgraniczony jest przegrodami łącznotkankowymi czy też nie. Niektórzy polscy autorzy obcy wyraz «segment» zastępują polskim odcinek. Zraziki (lobuli) są to małe odcinki miąższu płucnego; podobnie jak zraziki gruczołowe są one pooddzielane wiotką tkanką łączną w postaci wyżej wspomnianych przegród międzyzrazikowych (septa interlobularia). I te przegrody wcinają się mniej lub więcej głęboko, a poprzedzielane nimi zraziki w różnych częściach płuc są bardzo różnej wielkości. Zraziki dzielą się z kolei na jednostki mniejsze, na grona (acini). Liczba gron w obrębie zrazika i ich wielkość jest bardzo zmienna (p. dalej) w związku ze zmienną wielkością zrazika. Płaty i zraziki są to części płuc, które z zewnątrz dają się wykazać na płucu, podczas kiedy segmenty, o ile nie są odgraniczone przegrodami łącznotkankowymi, można stwierdzić dopiero po nastrzyknięciu ich oskrzela w celu uwidocznienia przynależnej do nich tkanki płucnej. Podział płuca na płaty i zraziki przez opłucną wyściełającą szczeliny międzypłatowe oraz przez wcięcia wypełnione wiotką tkanką łączną stwarza mechaniczne zabezpieczenie; powstają urządzenia ślizgowe, dzięki którym jeden od­cinek może się przesuwać w stosunku do drugiego. Urządzenia te są ważne ze względu na rozciąganie się tkanki płucnej. Układ segmentów natomiast należy tłumaczyć głównie z punktu widzenia podziału powietrza oddechowego w drzewie oskrzelowym. Współzależność obu tych typów budowy, jednego powodowanego powierzchnią ślizgową, drugiego — drzewem oskrze­lowym jest na ogół niewielka. Przez wnękę położoną na powierzchni przyśrodkowej płuca wchodzą oskrzela, które dzielą się wewnątrz płatów, segmentów, zrazików i gron na coraz mniejsze gałęzie. Oskrzele główne prawe, jak już zaznaczono, oddaje w obrębie korzenia trzy gałęzie, oskrzele główne lewe dwie gałęzie, po jednej dla każdego płata; są to oskrzela płatowe (bronchi lobares). Oskrzela pła­towe dzielą się z kolei na oskrzela segmentowe w liczbie około 10 dla każdego płuca. Każde oskrzele segmentowe zaopatruje odpowiedni segment oskrzelowo-płucny. Oskrzele płatowe dolne zaopatrujące dolny płat z obu stron oddaje po 5 oskrzeli. Oskrzele płatowe środkowe (prawe) wysyła 2 oskrzela segmentowe do płata środkowego. Oskrzele płatowe górne zaopatrujące płat górny dzieli się po stronie prawej na 3, po lewej w zasadzie na 5 oskrzeli segmentowych. Z kolei oskrzela segmentowe dzielą się na oskrzela mniejsze, podsegmentowe. Podział drobnych oskrzeli w obrębie zrazików i gron uwzględniony będzie dalej.