Psychosomatyczne bóle grzbietu. Cechy. Wśród dolegliwości na pierwszy plan często wysuwają się bóle o różnym nasileniu, umiejscowione w okolicy szyjnej i lędźwiowo-krzyżowej, usztywnienie i zwiększone napięcie mięśni. Dolegliwości mają charakter stały, od czasu do czasu pojawiają się napady ostrego, przeszywającego bólu. Często można stwierdzić obecność obszarów wyzwalających ból oraz okolic niezwykle wrażliwych na dotyk i ucisk. Lęk, niepokój, drżenie, napięcie emocjonalne, podatność na sugestię, łatwe męczenie się. Bezsenność. Bóle głowy. Nerwice pourazowe (neuroses posttraumaticae). Cechy. Bóle grzbietu wy­stępują przez długi okres czasu po urazie. Brak organicznych przyczyn dole­gliwości. W wywiadzie — wypadek i proces o odszkodowanie. Brak zwiększonego napięcia mięśni lub innych objawów uszkodzenia mechaniki ciała. Negatywny wynik badania radiologicznego kręgosłupa. Ustąpienie dole­gliwości po zaspokojeniu roszczeń. Histeria (hysteria). Cechy. Ból grzbietu jest w przebiegu histerii prawie stałym objawem, towarzyszy mu nadwrażliwość niektórych wyrostków kol­czystych. Ból ma charakter pobolewania, może obejmować cały grzbiet lub ogranicza się tylko do niektórych części grzbietu, ustępując po odpoczynku w pozycji na plecach. Występowanie u kobiet. Ból głowy, nietypowe objawy ze strony sfery ruchowej, czuciowej lub psychicznej (np. porażenia bez zaników mięśniowych). Charakterystyczne napady drgawek. Znieczulica lub przeczu-lica. Wybiórcze porażenia zmysłów. Podatność na sugestię, uczuciowość. Symulacja (simulatio). Cechy. Jak w nerwicy pourazowej, p. wyżej.